candesartan

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: کاندێسارتان دەرمانێکی دژە پەستانی خوێنە کە بە گروپی دژە پەستانی خوێنی Angiotensin II receptor antagonist (ARB) دابەش دەکرێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ کەمکردنەوەی پەستانی خوێن بەکاردێت. کاریگەرییەکانی ئەم دەرمانە لە ڕێگای بەستنی بە گیرەکانی Angiotensin II receptor دەبێت کە لە جەستەدا ڕۆڵی گرنگیان هەیە لە بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: کاندێسارتان پێکدێت لە گروپێکی کیمیایی تایبەت کە بەهۆیەوە بە سەرکەوتوویی بە گیرەکانی Angiotensin II receptor دەبەسترێت. ئەم بەستنانە ڕێگر دەبن لە کاریگەرییەکانی Angiotensin II لەسەر جەستە و دەبنە هۆی کەمبوونەوەی پەستانی خوێن. ئەم دەرمانە بە شێوەی تایبەت بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ و بۆرییەکانی خوێن بەکاردێت. - میکانیزمی کردار: کاندێسارتان بە شێوەیەکی سەرکەوتوو بە گیرەکانی Angiotensin II receptor دەبەسترێت، بەمەش ڕێگر دەبێت لە کاریگەرییەکانی Angiotensin II لەسەر جەستە. ئەمەش دەبێتە هۆی گەشاندنی خوێنەبەرەکان و کەمبوونەوەی بەرخودانی خوێنبەرەکان، لە ئەنجامدا پەستانی خوێن کەم دەکاتەوە. ئەم میکانیزمە بە شێوەیەکی تایبەت لە چارەسەرکردنی زۆر نەخۆشیی دڵ و بۆرییەکانی خوێندا کاریگەرە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی کاندێسارتان لە گەدەدا بەرزە، نزیکەی % ٥٠ لە دۆزێکی دەرمانی ٤ میلیگرام مژێندراوە. لەگەڵ خواردنی خۆراکدا مژینەکەی گۆڕانکاری بەسەردا نایەت. زۆربەی زیادەی ئەنجامەکانی دەرمان سەبارەت بە مژینەکەی لە توێژینەوەکاندا بەردەستە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی کاندێسارتان لە جەستەدا بەرزە. ئەمەش بە مانای ئەوە دێت کە بەشێکی زۆر لە دۆزی دەرمان لە گەردوونی خوێندا بەردەستە و دەتوانێت کاریگەری خۆی بکات. هەموو ئەم زانیاریانە لە توێژینەوەکاندا بە وردی باس کراوە. - نیوە تەمەن (Half-life): نیوە تەمەنی کاندێسارتان لە ناو جەستەدا نزیکەی ٩ کاتژمێرە. واتە نیوەی دۆزی دەرمان لە ماوەی ٩ سەعاتدا لە خوێندا نامێنێت. ئەمەش بە چەندین توێژینەوە سەلمێندراوە. - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration): لوتکەی چڕیی پلازمی کاندێسارتان لە ماوەی ٣ تا ٤ کاتژمێر دواتر لە وەرگرتنی دۆز دەگاتە لوتکە. ئەم زانیارییە بۆ دەرمانسازان زۆر گرینگە بۆ دیاری کردنی دۆز و کاتی وەرگرتنی. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بەرز بوونەوەی پەستانی خوێن (Hypertension) کە دەبێتە هۆی زۆر نەخۆشی هاوشێوە. بەکارهێنانی سەرەکیی کاندێسارتان کەمكردنەوەی پەستانی خوێنە. - بەکارهێنانی لاوەکی: کاندێسارتان بۆ چارەسەر کردنی نەخۆشیەکانی دڵ وەکو دڵ نەرم بوون (Heart failure) و بۆ نەهێشتنی مەترسییەکانی ڕووداوەکانی دڵ (cardiovascular events) بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی جۆرەکانی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن، نەخۆشی دڵی، و بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی گورچیلە بەکاردێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: بەکارهێنانی کاندێسارتان بۆ دابەزاندنی پەستانی خوێن، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی ڕووداوەکانی دڵ، پاراستنی گورچیلەکان، و باشترکردنی ئاستی ژیانی نەخۆشەکان زۆر گرینگە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاندێسارتان لە ماوەیەکی کەمدا کاریگەری خۆی دەخاتەڕوو. هەندێک جار لە ماوەی چەند سەعاتێکدا پەستانی خوێن دادەبەزێت. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی کاندێسارتان تا چەندین کاتژمێر بەردەوام دەبێت. بەڵام بۆ ئەوەی کاریگەرییەکە بەردەوام بێت، پێویستە بە شێوەیەکی ڕۆژانە بەکاربێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کاندێسارتان دەکرێت کارلێکی نەرێنی لەگەڵ دەرمانەکانی تری وەکو لیتیۆم و پۆتاسیۆم بکات. بۆیە پێویستە پێش بەکارهێنانی لەگەڵ پزیشک سەبارەت بەو دەرمانانەی کە بەکاری دەهێنیت گفتوگۆ بکەیت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بەپێی تەندروستیی نەخۆش و جۆری نەخۆشییەکەی دەگۆڕێت. پزیشک مەودای چارەسەری دیاری دەکات. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاندێسارتان دەرمانێکی بەهێزە بۆ کەمکردنەوەی پەستانی خوێن و کەمکردنەوەی مەترسییەکانی ڕووداوەکانی دڵ. - سوودەکانی: کاندێسارتان سودێکی زۆری هەیە لە چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن، نەخۆشییەکانی دڵ، و پاراستنی گورچیلەکان. - گرنگی کلینیکی: کاندێسارتان ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ و بۆرییەکانی خوێن. بەکارهێنانی ڕێنمایی پزیشک زۆر گرینگە. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاندێسارتان پرۆفایلی سەلامەتییەکی باش هەیە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێت.

نیشانەکان

• * کاندێسارتان بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن (Hypertension) بەکاردێت، بەتایبەت لە حاڵەتەکاندا کە چارەسەرەکانی تر بێکاریگەر بن یان نەتوانرێت بەکاربهێنرێن.
• * ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشی دڵ (Heart Failure) بەکاردێت، بەتایبەت لەگەڵ دەرمانەکانی تر بۆ باشترکردنی کارکردنی دڵ.
• * کاندێسارتان بۆ کەمکردنەوەی مەترسیی ڕووداوەکانی دڵ (Cardiovascular events) وەکو سکته‌ی دڵ و سکته‌ی مێشك بەکاردێت، بەتایبەت لە کەسانی کە مەترسییەکی بەرز هەیە.
• * لە کەسانی کە نەخۆشی گورچیلەیان هەیە، کاندێسارتان دەتوانێت بۆ پاراستنی گورچیلەکان و کەمکردنەوەی مەترسیی خراپبوونی گورچیلە بەکاربهێنرێت.

کارەساتەکان

• * کاریگەرییە لاوەکییە باوەکان: سەرئێشە، سەرگێژ، هیلاک بوون، هەڵئاوسانی قاچ و پێ، کۆکە. ئەمانە زۆر باون و زۆرینەی کەسانە بە شێوەیەکی کەم تووشی ئەم جۆرە کاریگەرییانە دەبن. بەڵام ئەگەر ئەم جۆرە کاریگەرییە بەردەوام بوون، دەبێت بە پزیشک بگەیت.
• * کاریگەرییە لاوەکییە جددییەکان: کێشەی گورچیلە، کەمی ئاستی پۆتاسیۆم، ئالرژی، و هەندێک کێشەی تری جددی تر. ئەگەر کاریگەرییەکانت بە جیدیی دەستی پێکرد، دەبێت بە زووترین کات بە پزیشک بگەیت. هەروەها هەر جۆرە ئالەرژییەکیش پێویستی بە چارەسەری پزیشکی هەیە.

ئاگادارییەکان

• * پێش بەکارهێنانی کاندێسارتان
• پێویستە پزیشک لەبارەی مێژووی نەخۆشییەکانت ئاگادار بکەیتەوە
• بەتایبەت ئەگەر نەخۆشی گورچیلە
• جگەر
• یان دڵت هەیە. * لە کاتی بەکارهێنانی کاندێسارتان
• پێویستە بەردەوام پەستانی خوێنت بکۆڵرێتەوە. * لە کاتی دووگیانی یان شیرپێدان
• نابێت بەکاربهێنرێت.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو: دۆزی ئاسایی ڕۆژانە ٨ میلیگرامە، بەڵام دەکرێت لەلایەن پزیشکەوە زیاد بکرێت تا ٢٠ میلیگرام، بەپێی پێویستیی نەخۆش. دۆزەکە دەکرێت بە یەک جار یان بە دوو جار لە ڕۆژێکدا بدرێت. ماوەی چارەسەرییەکەش لەلایەن پزیشکەوە دیاری دەکرێت. لە کەسانی کە کێشەی گورچیلەیان هەیە، دۆزەکە دەبێت کەم بکرێتەوە.
• منداڵان: زانیاری بەردەست نییە

دووگیانی یان شیردەر

• * پێش بەکارهێنانی کاندێسارتان، پێویستە پزیشک لەبارەی مێژووی نەخۆشییەکانت ئاگادار بکەیتەوە، بەتایبەت ئەگەر نەخۆشی گورچیلە، جگەر، یان دڵت هەیە. * لە کاتی بەکارهێنانی کاندێسارتان، پێویستە بەردەوام پەستانی خوێنت بکۆڵرێتەوە. * لە کاتی دووگیانی یان شیرپێدان، نابێت بەکاربهێنرێت.

تاگ