doxycycline

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دۆکسایکلین دەرمانێکی (antibiotic) تێتراسیلینە کە بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆری بەکتریا بەکاردێت. ئەم جۆرە دەرمانە بە شێوەیەکی بەرچاو کاریگەرە لە دژی بەکتریایەکی زۆر. لەگەڵ ئەوەشدا، بەکارهێنانی بەردەوام یان بەشێوەیەکی ناتەندروست دەبێتە هۆی دروستبوونی بەکتریای بەرگری. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دۆکسایکلین پەیوەندییەکی کیمیایی هەیە کە دەیکاتە بەشێک لە گروپی تێتراسیلینەکان. ئەم گروپە بە نەهێشتنی دروستکردنی پرۆتینی بەکتریا کار دەکات. دۆکسایکلین بەهۆی تایبەتمەندییەکانییەوە لەگەڵ جۆرەکانی تری ئەم گروپە جیاوازە. - میکانیزمی کردار: دۆکسایکلین بە بەستنی بە ribosome ی بەکتریا کار دەکات، کە ئەمەش دەبێتە هۆی ڕێگری کردن لە دروستبوونی پرۆتینی بەکتریا و لەناوبردنیان. ئەم میکانیزمە چەند جۆرێکی بەکتریای جیاواز دەگرێتەوە. هەروەها، کاریگەرییەکەی بەسەر جۆرەکانی جیاوازی بەکتریادا جیاوازە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی دۆکسایکلین زۆر باشە کاتێک دەخورێت. بەڵام خواردنی لەگەڵ خۆراکێکی چەوردا دەتوانێت ڕێژەی مژینی زیاد بکات. لە هەندێک حاڵەتدا، ڕێژەی مژین بەهۆی هەندێک دەزگای گەشەپێدانی بەکتریا وەک (Chlamydia Trachomatis) کەمترە. - بەردەستبوونی زیندەیی: دۆکسایکلین بە شێوەیەکی بەرچاو لە لەشدا بەردەستە، بەڵام بڕەکەی لە پلازما و ئەندامەکان جیاوازە. بەردەستبوونی زیندەیی لە جگەر، کۆئەندامی میز، و ئێسک زیادە. لە هەندێک حاڵەتدا، بەردەستبوونی زیندەیی بەهۆی جگەر یان گورچیلەوە کەمتر دەبێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دۆکسایکلین لە نێوان ١٢ بۆ ١٨ کاتژمێردایە، بەمەش بە شێوەیەکی بەرچاو لە نێو جەستەدا دەمێنێتەوە. بەڵام، ئەمە دەگۆڕێت بە گوێرەی تەمەن، کارەکانی گورچیلە، و هەندێک حاڵەتی تری پزیشکی. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما دوای ٢ تا ٤ کاتژمێر لە خواردنی دەرمانەکە دەگات. بەڵام، ئەمە دەگۆڕێت بە گوێرەی چۆنیەتی خواردنی دەرمانەکە و حاڵەتی تەندروستیی نەخۆش. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی بەکتریایەکانی (Chlamydia, Mycoplasma, Ureaplasma, Rickettsia). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی هەندێک جۆری (pneumonia, acne, Lyme disease) . - مەرجەکانی ئامانج: هەندێک مەرجی تر هەن کە دۆکسایکلین دەتوانێت بۆ چارەسەرکردنیان بەکاربێت و پێویستی بە ڕاوێژی پزیشک هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: دۆکسایکلین بەهۆی بەردەستبوونی زیندەیی و نیوە تەمەنی زۆرەوە، زیاتر لە چەندین جۆری بەکتریا کار دەکات و دەتوانێت چارەسەری کرداریان بکات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمان دوای چەند کاتژمێرێک دەست پێ دەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی دەرمانەکە دەگۆڕێت بە گوێرەی جۆری نەخۆشی و دۆزی تەندروستیی نەخۆشەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: دۆکسایکلین دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی تری ناو جەستەدا کار لێ بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بە گوێرەی جۆری نەخۆشی و دۆزی تەندروستیی نەخۆشەکە جیاوازە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دۆکسایکلین بە بەراورد لەگەڵ دەرمانەکانی تری تێتراسیلین نیوەتەمەنێکی درێژتری هەیە. - سوودەکانی: دۆکسایکلین بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆری بەکتریا بەکاردێت. - گرنگی کلینیکی: دۆکسایکلین دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە، بەڵام پێویستی بە ڕاوێژی پزیشک هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەر دەرمانێکی تر، دۆکسایکلین دەتوانێت هەندێک کاریگەری لاوەکی دروست بکات.

جۆری دەرمان

نیشانەکان

• * دۆکسایکلین بۆ چارەسەرکردنی تووشبوون بە بەکتریای کلامیدیا بەکاردێت، کە دەبێتە هۆی نەخۆشییەکانی ڕێڕەوی میز و نەخۆشییەکانی تر.
• * ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی ڕیکیتسیا بەکاردێت، وەک نەخۆشی لایم.
• * دۆکسایکلین بە شێوەی (oral) بۆ چارەسەرکردنی ئەکنێ یان پێست سووربوونەوە بەکاردێت، بەڵام ئەمە پێویستی بە ڕاوێژی پزیشک هەیە.
• * دۆکسایکلین بۆ چارەسەرکردنی هەندێک جۆری پنومۆنیا بەکاردێت.

کارەساتەکان

• * کاریگەریە لاوەکییە باوەکان بریتین لە: هەرسبوون، دڵتێکچوون، ڕشانەوە، سەرئێشە. ئەمانە بە شێوەیەکی بەربڵاو ڕوودەدەن، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی سووکن.
• * کاریگەرییە لاوەکییە قورسەکان بریتین لە: هەستیاری، زیادبوونی ئاستی کالیسیۆم لە خوێندا، سووربوونەوە و ئاوسانی دەم و چاو، زۆر ڕشانەوە. هەر کاتێک کاریگەرییەکی لاوەکیی قورس ڕوویدا، پێویستە بە زووترین کات سەردانی پزیشک بکەیت.
• * هەندێک کاریگەری لاوەکی دەگمەنن، بەڵام مەترسیدارن، وەک Phototoxicity. بەکارهێنانی دەرمان لەگەڵ بەرکەوتنی خۆر دەتوانێت ببێتە هۆی سووربوونەوەی پێست.
• * کاریگەری لاوەکیی دەگمەن و مەترسیدار: بۆ نمونە زیادبوونی فشارە خوێن، کێشەی گورچیلە، و هەندێک کێشەی تری هەرس.

ئاگادارییەکان

• * دۆکسایکلین دەتوانێت کاریگەری لەسەر گەشەی ددانەکان بکات لە منداڵاندا
• بۆیە نابێت بەکاربهێنرێت لە منداڵانی تەمەن کەمتر لە ٨ ساڵاندا. * دۆکسایکلین دەتوانێت کاریگەری لەسەر گورچیلە و جگەر هەبێت
• بۆیە پێویستە بە ڕاوێژی پزیشک بەکاربهێنرێت لە ئەوانەیدا کە گرفتی گورچیلە یان جگەریان هەیە. * دۆکسایکلین دەتوانێت ببێتە هۆی سووربوونەوەی پێست لە بەرکەوتنی خۆردا
• بۆیە پێویستە لە بەرکەوتنی خۆر پارێزراو بێت. * بەکارهێنانی درێژخایەنی دۆکسایکلین دەتوانێت ببێتە هۆی گەشەی هەندێک جۆری بەکتریا بەرگری.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• * بۆ زۆربەی نەخۆشیەکان، 100 mg دووجار لە ڕۆژێکدا.
• * بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشی کلامیدیا، 100 mg دووجار لە ڕۆژێکدا بۆ 7 ڕۆژ.
• * دۆزی دەرمان دەگۆڕێت بە گوێرەی جۆری نەخۆشی و دۆخی تەندروستیی نەخۆشەکە.
• * دۆزی دەرمان دەتوانێت لەلایەن پزیشکەوە بگۆڕێت بە گوێرەی تەندروستیی نەخۆشەکە.
• منداڵان:
• * دۆکسایکلین نابێت بەکاربهێنرێت لە منداڵانی تەمەن کەمتر لە ٨ ساڵاندا.
• * لە حاڵەتی پێویستیدا بە ڕاوێژی پزیشک بۆ منداڵان بەکار دێت.
• * دۆزی دەرمان بۆ منداڵان بە پێی تەمەن و کێشیان دیاری دەکرێت.
• * پێویستە دۆزی دەرمان بۆ منداڵان لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت.

دووگیانی یان شیردەر

• * دۆکسایکلین دەتوانێت کاریگەری لەسەر گەشەی ددانەکان بکات لە منداڵاندا، بۆیە نابێت بەکاربهێنرێت لە منداڵانی تەمەن کەمتر لە ٨ ساڵاندا. * دۆکسایکلین دەتوانێت کاریگەری لەسەر گورچیلە و جگەر هەبێت، بۆیە پێویستە بە ڕاوێژی پزیشک بەکاربهێنرێت لە ئەوانەیدا کە گرفتی گورچیلە یان جگەریان هەیە. * دۆکسایکلین دەتوانێت ببێتە هۆی سووربوونەوەی پێست لە بەرکەوتنی خۆردا، بۆیە پێویستە لە بەرکەوتنی خۆر پارێزراو بێت. * بەکارهێنانی درێژخایەنی دۆکسایکلین دەتوانێت ببێتە هۆی گەشەی هەندێک جۆری بەکتریا بەرگری.

تاگ