varicella

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤاکسین - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤایرۆسی لاوازکراو - میکانیزمی کردار: ڤاکسینەکە دەبێتە هۆی دروستبوونی بەرگری لەش دژی ڤایرۆسی varicella zoster، کە دەبێتە هۆی ئاوڵەی مریشکە. لەش بەرگری پەیدا دەکات بە دروستکردنی ئەنتیبۆدی تایبەت بە ڤایرۆسەکە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە ڕێگەی ژێرپێستەوە دەدرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: لەبەر ئەوەی ڤاکسینە و ڕاستەوخۆ کار لەسەر سیستەمی بەرگری دەکات، پێوانەکردنی بەردەستبوونی زیندەیی ئاسان نییە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئەنتیبۆدییەکان دەپێورێت کە لەش دروستی دەکات، نەک خودی ڤاکسینەکە. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی ئەنتیبۆدییەکان لە خوێندا دوای ماوەیەک بەرز دەبێتەوە، دوای کوتانی ڤاکسینەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگری کردن لە ئاوڵەی مریشکە (Varicella). - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕێگری کردن لە ئاوڵەی مریشکە لە کەسانی هەستیاردا. - مەرجەکانی ئامانج: منداڵان و گەورەساڵان کە بەرکەوتەیان نەبووە و بەرگرییان نییە. - سودەکانی چارەسەرکردن: خۆپاراستن لە نەخۆشیەکە و کەمکردنەوەی مەترسییەکانی وەک هەوکردنی سییەکان و زیان گەیاندن بە مێشک. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بەرگری لە ماوەی 2-4 هەفتەدا دوای کوتان دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: بەرگری زۆربەی کات درێژخایەنە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کاریگەری ڤاکسینەکە کەم بێتەوە ئەگەر لەگەڵ دەرمانی ستیرۆیدی بەرز یان چارەسەری کیمیایی بەکاربهێنرێت. - مەودای چارەسەری: ئەمە ڤاکسینە نەک دەرمان، بۆیە مەودای چارەسەری نییە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڤاکسینێکە بۆ ڕێگری لە نەخۆشییەکی دیاریکراو. - سوودەکانی: ڕێگری لە ئاوڵەی مریشکە و کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشییەکی سەخت. - گرنگی کلینیکی: یارمەتی دەدات کۆنتڕۆڵی نەخۆشییەکە بکرێت لەناو کۆمەڵگەدا. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی سووکی هەیە.

نیشانەکان

• * ڕێگری کردن لە نەخۆشی ئاوڵەی مریشکە لە منداڵان و ھەرزەکاران و پێگەیشتووان.
• * بەکارهێنانی بۆ ئەو کەسانەی کە پێشتر تووشی نەبوون و پلانیان هەیە بۆ گەشتکردن بۆ شوێنێک کە نەخۆشییەکە باوە.
• * بەکارهێنانی بۆ ئەو کەسانەی کە لەگەڵ کەسێکدا دەژین کە بەرگری لاوازە.
• * بەکارهێنانی لە پاش بەرکەوتن (post
• exposure) ئەگەر کەسەکە بەرکەوتەی هەبووبێت لەگەڵ کەسێکی تووشبوو و پێشتر ڤاکسینی وەرنەگرتبێت.

کارەساتەکان

• * ئازار، سووربوونەوە، یان ئاوسان لە شوێنی دەرزی لێدانەکە.
• * تا و سەرئێشە.
• * خوران یان پەڵەی بچووک لە شوێنی دەرزی لێدانەکە یان لەسەر جەستە.
• * لە دەگمەندا، کاردانەوەی توندتر وەک هەستیاری.

ئاگادارییەکان

• ئەگەر منداڵێک پاش وەرگرتنی ڤاکسینەکە پەڵەی پێوە دیاربوو
• دەبێت خۆی بەدوور بگرێت لە بەرکەوتن لەگەڵ کەسانی بەرگری لاواز
• ئافرەتانی دووگیان
• و کۆرپە تازە لەدایکبووەکان تاوەکو پەڵەکان نامێنن. ئەو کەسانەی کە بەرگرییان لاوازە لەوانەیە وەڵامێکی تەواو بە ڤاکسینەکە نەدەنەوە. پێویستە ئاگاداری دەرکەوتنی نیشانەکانی هەستیاری بن وەک هەناسەتەنگی و خوران.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو: دوو ژەم پێویستە، ژەمێک لە 0.5 ملی لیتر دەدرێت بە ژێرپێست. ژەمەکان دەبێت لانی کەم 4 هەفتە لە نێوانیاندا هەبێت.
• منداڵان: دوو ژەم پێویستە، ژەمێک لە 0.5 ملی لیتر دەدرێت بە ژێرپێست. یەکەم ژەم لە تەمەنی 12 بۆ 15 مانگی دەدرێت، و ژەمی دووەم لە تەمەنی 4 بۆ 6 ساڵی دەدرێت. دەکرێت ژەمی دووەم زووتر بدرێت بە مەرجێک لانی کەم 3 مانگ لە نێوان ژەمەکاندا هەبێت.

دووگیانی یان شیردەر

• ئەگەر منداڵێک پاش وەرگرتنی ڤاکسینەکە پەڵەی پێوە دیاربوو، دەبێت خۆی بەدوور بگرێت لە بەرکەوتن لەگەڵ کەسانی بەرگری لاواز، ئافرەتانی دووگیان، و کۆرپە تازە لەدایکبووەکان تاوەکو پەڵەکان نامێنن. ئەو کەسانەی کە بەرگرییان لاوازە لەوانەیە وەڵامێکی تەواو بە ڤاکسینەکە نەدەنەوە. پێویستە ئاگاداری دەرکەوتنی نیشانەکانی هەستیاری بن وەک هەناسەتەنگی و خوران.

تاگ