tenecteplase

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Thrombolytic (توێنەرەوەی خوێن). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: glycoprotein. - میکانیزمی کردار: Tenecteplase ئەنزیمێکی recombinant fibrinolytics کە بە شێوەیەکی تایبەت دەچێتە ناو fibrin ی ناو ئەو کڵۆتەی کە لە خوێندا دروست بووە، کە دەبێتە هۆی دابەزاندنی پلاسمینۆجین بۆ پلاسمین. پلاسمینیش ئەو کڵۆتەی خوێن دەتوێنێتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: Tenecteplase ڕاستەوخۆ دەدرێت لە ڕێگەی خوێنەوە (IV) بۆیە مژینی نییە بەو شێوەیەی دەرمانەکانی تر. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی %100ـە چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێتە ناو خوێن. - نیوە تەمەن: نزیکەی 20-24 خولەک. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی پلازما بە خێرایی دەگاتە لوتکە چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێتە ناو خوێن. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری بۆ جەڵتەی دڵ (Acute Myocardial Infarction) بۆ کردنەوەی ئەو خوێنبەرانەی کە بەهۆی کڵۆتی خوێنەوە داخراون. - بەکارهێنانی لاوەکی: نییە. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی تووشبوو بە جەڵتەی دڵ کە پێویستیان بە کردنەوەی خوێنبەرەکانی دڵە بە خێرایی. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی زیانەکانی دڵ، کەمکردنەوەی مەترسی مردن، و باشترکردنی ئەنجامە درێژخایەنەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکە بە خێرایی دەردەکەوێت چونکە دەرمانەکە ڕاستەوخۆ دەچێتە ناو خوێنەوە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی نزیکەی 20-24 خولەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێکی هەبێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر کە خوێن شل دەکەنەوە وەک warfarin و aspirin، کە ئەگەری خوێنبەربوون زیاد دەکات. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و بەپێی کێشی نەخۆشەکە ڕێک بخرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Tenecteplase بە شێوەیەکی تایبەت کار لەسەر fibrin دەکات. - سوودەکانی: بەکارهێنانی ئاسانترە لە چاو هەندێک دەرمانی تری هاوشێوە، وەک tPA، چونکە تەنها یەک جار دەدرێت. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ کردنەوەی خوێنبەرە داخراوەکانی دڵ بە خێرایی و کەمکردنەوەی زیانەکانی دڵ. - پرۆفایلی سەلامەتی: مەترسی خوێنبەربوونی هەیە، بەڵام بە گشتی سەلامەتە ئەگەر بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت.

نیشانەکان

• * چارەسەری خێرای جەڵتەی دڵ (Acute Myocardial Infarction) بە بەرزبوونەوەی ST segment لە ECG.
• * کردنەوەی خوێنبەرەکانی دڵ لە ماوەی دیاریکراودا دوای دەستنیشانکردنی جەڵتەی دڵ.
• * باشترکردنی ئەنجامەکانی نەخۆشییەکانی دڵ و کەمکردنەوەی مەترسی مردن.
• * دانانی وەک بەشێک لە پلانی فراوانی چارەسەری بۆ نەخۆشانی تووشبوو بە جەڵتەی دڵ.

کارەساتەکان

• * خوێنبەربوون، کە دەکرێت لە شوێنی injection یان لە شوێنەکانی تر ڕووبدات.
• * دابەزینی پەستانی خوێن (Hypotension).
• * ڕشانەوە (Nausea) و دڵتێکەڵهاتن (vomiting).
• * Reaction ی هەستیاری (Allergic reaction)، لەوانەیە ببێتە هۆی هەناسەتەنگی.

ئاگادارییەکان

• * ئەگەری خوێنبەربوون هەیە
• بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە مەترسی خوێنبەربوونیان هەیە. * دەبێت چاودێری بەردەوامی نەخۆش بکرێت بۆ هەر نیشانەیەکی خوێنبەربوون. * لە کاتی بەکارهێنانی دەرمانەکەدا
• دەبێت خۆ بپارێزیت لە ئەنجامدانی هەر کردارێکی invasive. * ئەگەر reaction ی هەستیاری ڕوویدا
• دەبێت دەرمانەکە ڕابگیرێت و چارەسەری گونجاو وەربگیرێت.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• Tenecteplase بە شێوەی IV bolus دەدرێت، و دەبێت ژمێرەرێکی controlled IV بەکاربهێنرێت. بڕی دەرمانەکە دەوەستێتە سەر کێشی نەخۆشەکە:
• * کێشی < 60 kg: 30 mg
• * کێشی 60 بۆ < 70 kg: 35 mg
• * کێشی 70 بۆ < 80 kg: 40 mg
• * کێشی 80 بۆ < 90 kg: 45 mg
• * کێشی ≥ 90 kg: 50 mg
• دەبێت دەرمانەکە لە ماوەی 5
• 10 چرکەدا بدرێت.
• دەبێت هەروەها aspirin و heparinیش بدرێت بە پێی ستانداردەکان.
• منداڵان:
• بۆ منداڵان بەکار نایەت و ڕێگەپێدراو نییە.

دووگیانی یان شیردەر

• * ئەگەری خوێنبەربوون هەیە، بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە مەترسی خوێنبەربوونیان هەیە. * دەبێت چاودێری بەردەوامی نەخۆش بکرێت بۆ هەر نیشانەیەکی خوێنبەربوون. * لە کاتی بەکارهێنانی دەرمانەکەدا، دەبێت خۆ بپارێزیت لە ئەنجامدانی هەر کردارێکی invasive. * ئەگەر reaction ی هەستیاری ڕوویدا، دەبێت دەرمانەکە ڕابگیرێت و چارەسەری گونجاو وەربگیرێت.

تاگ