temozolomide

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Alkylating agent - میکانیزمی کردار: temozolomide دەگۆڕدرێت بۆ MTIC لە پلزما و شانەکاندا. MTIC پاشماوەی گوانین لە DNA دا ئەلكیلیت دەکات، بە تایبەتی لە شوێنی O6، N7 و N3 ی گوانیندا. ئەم کاردانەوە ئەلكیلیشنە زیان بە DNA دەگەیەنێت و پرۆسەی چاککردنەوەی DNA دەست پێدەکات. ئەگەر ئەم زیانە زۆر بێت یان خانەکە توانای چاککردنەوەی نەبێت، ئەوا خانەکە apoptosis ئەنجام دەدات (مەرگی خانەیی بەرنامەڕێژکراو). temozolomide بەم شێوەیە کاردەکات بۆ کوشتنی خانە شێرپەنجەییەکان. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕێڕەوی گەدە و ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 100%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 1.8 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان 0.5 بۆ 1.5 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری glioblastoma multiforme (جۆرێک لە شێرپەنجەی مێشک) کە تازە دەستنیشان کراوە و هەروەها anaplastic astrocytoma کە گەڕاوەتەوە یان خراپتر بووە. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێکجار بۆ چارەسەری melanoma (شێرپەنجەی پێست) بەکاردێت کە بڵاوبووەتەوە. - مەرجەکانی ئامانج: شێرپەنجەی مێشک، شێرپەنجەی پێست. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێگری لە گەشەی خانە شێرپەنجەییەکان و کەمکردنەوەی بڵاوبوونەوەیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: بەندە لەسەر وەڵامی نەخۆشەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر کارلێک دەکات، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە. - مەودای چارەسەری: بەندە لەسەر جۆری شێرپەنجەکە و دۆخی نەخۆشەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەتوانێت بەربەستی خوێن-مێشک ببڕێت و بگاتە خانە شێرپەنجەییەکان لە مێشکدا. - سوودەکانی: دەتوانێت ژیانی نەخۆشەکان درێژ بکاتەوە و کوالێتی ژیانیان باشتر بکات. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە سەرەکییەکان بۆ چارەسەری هەندێک جۆری شێرپەنجەی مێشک. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەری لاوەکی هەیە، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی دەتوانرێت کۆنتڕۆڵ بکرێت.

نیشانەکان

• * Glioblastoma multiforme (GBM) کە تازە دەستنیشان کراوە، بە هاوبەشی لەگەڵ radiation therapy پاشان وەک چارەسەری بەردەوام.
• * Anaplastic astrocytoma کە گەڕاوەتەوە یان پێشکەوتنی کردووە پاش چارەسەری ستانداردی پێشوو.
• * Melanomaی پێشکەوتوو کە بڵاوبووەتەوە بۆ بەشەکانی تری جەستە (metastasized)، لە هەندێک باردا.
• * هەندێک جۆری تری شێرپەنجە، بە پێی ڕێنمایی پزیشکی پسپۆڕ.

کارەساتەکان

• * دڵتێکەڵهاتن و ڕشانەوە (زۆر باو).
• * کەمی خانەکانی خوێن (neutropenia, thrombocytopenia, anemia).
• * هیلاکی و ماندوێتی.
• * قەبزی.

ئاگادارییەکان

• * پێویستە پشکنینی خوێن بە شێوەیەکی ڕێک ئەنجام بدرێت بۆ چاودێریکردنی ئاستی خانەکانی خوێن. * دەتوانێت ببێتە هۆی سەرکوتکردنی bone marrow
• ئەمەش مەترسی تووشبوون بە هەوکردن و خوێنبەربوون زیاد دەکات. * لە کاتی بەکارهێنانی temozolomide
• نابێت ڤاکسینی زیندوو بەکاربهێنرێت. * ڕەنگە ببێتە هۆی تێکچوونی زرۆیی
• بۆیە پێویستە نەخۆش ئاگادار بکرێتەوە لەمە.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• * بۆ glioblastoma multiforme کە تازە دەستنیشان کراوە: 75 mg/m2 ڕۆژانە بۆ ماوەی 42 ڕۆژ لەگەڵ radiation therapy پاشان 150
• 200 mg/m2 بۆ ماوەی 5 ڕۆژ لە هەر 28 ڕۆژێکدا، بۆ ماوەی 6 خول.
• * بۆ anaplastic astrocytoma کە گەڕاوەتەوە: 150
• 200 mg/m2 بۆ ماوەی 5 ڕۆژ لە هەر 28 ڕۆژێکدا.
• منداڵان:
• * دۆزەکە بەندە لەسەر قەبارەی ڕووی لەش (body surface area) و دۆخی نەخۆشەکە، پێویستە پزیشکی پسپۆڕ دیاری بکات. دۆزەکە هاوشێوەی دۆزی پێگەیشتووانە بەڵام بە وریاییەوە هەڵدەسەنگێنرێت.

دووگیانی یان شیردەر

• * پێویستە پشکنینی خوێن بە شێوەیەکی ڕێک ئەنجام بدرێت بۆ چاودێریکردنی ئاستی خانەکانی خوێن. * دەتوانێت ببێتە هۆی سەرکوتکردنی bone marrow، ئەمەش مەترسی تووشبوون بە هەوکردن و خوێنبەربوون زیاد دەکات. * لە کاتی بەکارهێنانی temozolomide، نابێت ڤاکسینی زیندوو بەکاربهێنرێت. * ڕەنگە ببێتە هۆی تێکچوونی زرۆیی، بۆیە پێویستە نەخۆش ئاگادار بکرێتەوە لەمە.

تاگ