salbutamol

وەسف

سالبوتامۆل دەرمانێکە لە جۆری برۆنکۆدیلەیتەرەکان (فراوانکەرەوەی بۆری هەوا) کە کار دەکات بە پەلەپیتکاندنی ڕێچکەکانی هەوا لە سییەکاندا. بە شێوەیەکی سەرەکی ڕێگری دەکات لە گرژبوونی ماسولکەکانی بۆری هەوا، ئەمەش وا دەکات کە هەناسەدان ئاسانتر بێت. سالبوتامۆل بە هەڵمژین یان خواردن دەدرێت، و لە حاڵەتەکانی تەنگەنەفەسی و نەخۆشییەکانی تری سییەکاندا کە دەبنە هۆی تەنگەنەفەسی وەک نەخۆشی درێژخایەنی کۆئەندامی هەناسە بەکاردێت. کاریگەرییەکانی سالبوتامۆل بە گشتی بۆ ماوەی ٤-٦ کاتژمێر دەخایەنێت. میکانیزمی کارکردنی سالبوتامۆل بریتییە لە وروژاندنی وەرگرەکانی بیتا-٢ ئەدرێنێرجی، کە دەبێتە هۆی فراوانبوونی ڕێڕەوەکانی هەوا و ئاسانکردنی هاتووچۆی هەوا بۆ سییەکان. بە شێوەیەکی سەرەکی بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی تەنگەنەفەسی (ئاسم) و نەخۆشی درێژخایەنی کۆئەندامی هەناسە (COPD). هەروەها ڕەنگە بۆ پێشگرتن لە گرژبوونی بۆری هەوا کە بەهۆی وەرزشەوە دروست دەبێت، بەکاربهێنرێت.

جۆری دەرمان

نیشانەکان

• * بۆ چارەسەرکردنی هێرشی لەناکاوی تەنگەنەفەسی (ئاسم) و نەخۆشی سییەکان. * بۆ ڕێگریکردن لە تەنگەنەفەسی کە بەهۆی وەرزشەوە دروست دەبێت (EIB). * بۆ چارەسەری نەخۆشی درێژخایەنی کۆئەندامی هەناسە (COPD) بۆ ئاسانکردنی هەناسەدان. * لە هەندێک باردا بۆ دواخستنی کاتی زوو لەدایکبوون بەکاردێت، بەڵام دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت.

دژە نیشانەکان

• * حەساسیەت یان هەستیاری پێشووتری هەیە بۆ سالبوتامۆل یان هەر پێکهاتەیەکی تری دەرمانەکە.
• * بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە کێشەی دڵیان هەیە، وەک تێکچوونی لێدانی دڵ.
• * نابێت لەگەڵ دەرمانەکانی بلۆککەری بیتا (Beta
• blockers) بەکاربهێنرێت، چونکە کاریگەرییەکانی سالبوتامۆل کەم دەکەنەوە.
• * بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە نەخۆشی شەکرەیان هەیە، چونکە ڕێژەی شەکری خوێن بەرز دەکاتەوە.
• @Side Effects:
• * لەرزین و گرژبوونی ماسولکەکان بەتایبەتی لە دەستەکاندا.
• * لێدانی دڵ خێرا دەبێت (تاکیکاردی) یان دڵەڕاوکێ دروست دەبێت.
• * سەرئێشە و سەرگێژخواردن.
• * کەمبوونەوەی ئاستی پۆتاسیۆم لە خوێندا (هیپۆکالیمیا) لە بەکارهێنانی درێژخایەندا.

کارەساتەکان

• * لەرزین و گرژبوونی ماسولکەکان بەتایبەتی لە دەستەکاندا.
• * لێدانی دڵ خێرا دەبێت (تاکیکاردی) یان دڵەڕاوکێ دروست دەبێت.
• * سەرئێشە و سەرگێژخواردن.
• * کەمبوونەوەی ئاستی پۆتاسیۆم لە خوێندا (هیپۆکالیمیا) لە بەکارهێنانی درێژخایەندا.

ئاگادارییەکان

• ئاگاداری: بەکارهێنانی زۆری سالبوتامۆل دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی کاریگەرییەکەی و پێویستی بە بڕی زیاتر. ئەگەر پێویستت بە بەکارهێنانی دەرمانەکە زیاتر بوو لە جاران، پێویستە سەردانی پزیشک بکەیت. ئەگەر لەکاتی بەکارهێنانی دەرمانەکەدا هەستت بە ئازاری سنگ یان دڵەڕاوکێ کرد، دەستبەجێ سەردانی نەخۆشخانە بکە.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو: * بۆ تەنگەنەفەسی (ئاسم): ٢.٥-٥ میللیگرام بە شێوەی هەڵمژین (nebulizer) یان ٢ هەڵمژین (puff) لە ئینهاڵەر (MDI) هەر ٤-٦ کاتژمێر پێویست بێت. * بۆ نەخۆشی درێژخایەنی کۆئەندامی هەناسە (COPD): ٢.٥-٥ میللیگرام بە شێوەی هەڵمژین یان ٢ هەڵمژین لە ئینهاڵەر هەر ٤-٦ کاتژمێر پێویست بێت. * حەبی دەم: ٢-٤ میلیگرام ٣-٤ جار لە ڕۆژێکدا. منداڵان: * بۆ تەنگەنەفەسی (ئاسم): بڕی پێویست لەلایەن پزیشکەوە دیاری دەکرێت بەپێی تەمەن و کێشی منداڵەکە. بە گشتی ٢.٥ میللیگرام بە شێوەی هەڵمژین یان ١-٢ هەڵمژین لە ئینهاڵەر هەر ٤-٦ کاتژمێر پێویست بێت. * بۆ منداڵانی خوار ١٢ ساڵ، دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و ڕێنمایی پزیشکی بەدەستبهێنرێت.