
rivaroxaban
Xarelto, Lixiana
وەسف
• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ریڤارۆکسابان دەرمانێکی دژە لەرینە (anticoagulant)ـە کە بۆ ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە بەکاردێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی بە جۆرێک کار دەکات کە ڕێگری دەکات لە چالاکبوونی فاکتۆری Xa کە پێکهاتەیەکی گرنگی پرۆسەی لەرینە دروستکردنە. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی مەترسیی لەرینە دروستبوون، لەگەڵ ئەوەشدا کاریگەرییەکانی لەسەر خوێن کەمترە لە دەرمانەکانی تر. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ریڤارۆکسابان پێکهاتەیەکی گروپی ئۆکسیندیۆلۆنیترێلە. ئەم گروپە کیمیاییە لەگەڵ پرۆتینەکانی لەشدا دەبەستێتەوە و ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە دەکات. توانایی ئەم دەرمانە بۆ بەستنی فاکتۆری Xa زۆر بەرزە و بەم شێوەیە کاریگەریی دەخاتە سەر لەرینە. بەکارهێنانی علمیی لە بواری دەرمانسازیی زۆر بە شێوەیەکی کرداری بەردەستە. - میکانیزمی کردار: ریڤارۆکسابان بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ دەبەستێتەوە بە فاکتۆری Xa و ڕێگری دەکات لە چالاکییەکەی. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی دروستبوونی لەرینە لە خوێندا. میکانیزمەکەی سادە و ڕاستەوخۆیە، بەبێ هیچ کاریگەرییەکی مەترسیدار لەسەر پێکهاتەکانی تری لەش. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ریڤارۆکسابان بە شێوەیەکی زۆر باش لە ڕێگای گەدەوە دەمژێتەوە. لەگەڵ خواردنی خواردن ڕێژەی مژینەکەی بەرز دەبێتەوە. ئەمەش دەبێتە هۆکاری بەرزبوونەوەی چڕیی لە پلازما. مژینی ئەم ماددەیە زۆر بە پشت بەستن بەو جۆرە خۆراکە بەکار دێت و پەرەستە بە ئەنجامی تاقیگە مەرجەکانی مژینی زۆر بەشێوەیەکی گشتی بەدی دەکرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەشێکی زۆری ماددەی دەرمان لە پلازمادا وەردەگیرێت، واتە بەشی زۆری ڕێژەی مژین بۆ چالاکییەکەی بەکاردێت. بەڵام ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی بەپێی تەمەن و حاڵەتی تەندروستی جیاواز دەبێت. لە ڕێگای لێکۆڵینەوە زانستییەکانەوە ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی بە باشی دیاری دەکرێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ریڤارۆکسابان دەگۆڕێت بەپێی تەمەن و فەعالیەتی گورچیلە. بۆ نمونە، لە کەسانی گەورەدا نیوە تەمەنەکەی درێژترە. دیاریکردنی نیوە تەمەن یارمەتی دەدات لە دیاریکردنی ڕێژەی دەرمان و ماوەی چارەسەر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما لە دوای ٢ بۆ ٤ کاتژمێر دەگات. ئەمەش بەپێی ڕێژەی دەرمان و حاڵەتی تەندروستی جیاواز دەبێت. بۆ دەستنیشانکردنی لوتکەی لە بارودۆخە جیاوازەکان دەبێت تاقیگە و پشکنین بکرێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە (thrombosis) لە نەخۆشانی گەورەدا کە لە مەترسیی لەرینەن. یەکێک لە بەکارهێنانە سەرەکییەکانی پاراستنی لە دروستبوونی لەرینەی دەمارەکانە لە نەخۆشانی کە لە مەترسیی لەرینەن. بۆ نمونە، لە دوای نەشتەرگەریی جۆرێک. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی لەرینەی دەمارەکان لە کەسانی گەورەدا. ئەم بەکارهێنانە بە شێوەیەکی لاوەکی بۆ چارەسەرکردنی لەرینە بەکاردێت. لەگەڵ ئەوەشدا، گرنگە بەدوای کاریگەرییە لاوەکییەکاندا بن. - مەرجەکانی ئامانج: مەرجەکانی ئامانج بریتین لە ڕێگری لە لەرینەی دەمارەکان و چارەسەرکردنی لەرینەی دەمارەکان لە نەخۆشانی گەورەدا کە هەندێک مەترسیی تووشبوون بە لەرینە هەیە. بەکارهێنانی ئەم دەرمانە بۆ هەموو نەخۆشێک لەبار نییە، بەتایبەت ئەوانەی کە مەترسیی خوێنبەربوون یان گرفتی گورچیلە هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: سودە سەرەکییەکانی بریتین لە کەمکردنەوەی مەترسی لەرینەی دەمارەکان و پێشگرتن لە مەرگ لە نەخۆشەکان کە مەترسی لەرینە هەیە. بەکارهێنانی ریڤارۆکسابان بە شێوەیەکی بەرچاو مەترسیی لەرینە کەم دەکاتەوە. لەگەڵ ئامانجەکەی دەبێت سوودەکانی بەکارهێنانی ئەم دەرمانە بۆ هەر نەخۆشێک و لەبارودۆخێکدا بەدوا بچیت. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی ریڤارۆکسابان بە زووترین کات دەردەکەون. بەڵام پێویستە ماوەیەک بەردەوام بێت تاکوو کاریگەرییەکانی تەواو بێت. چارەسەر بەردەوامە و دەبێت فەرمانی پزیشک جێبەجێ بکرێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی ریڤارۆکسابان جیاوازە بەپێی ڕێژەی دەرمان و حاڵەتی تەندروستی نەخۆش. پزیشک دەتوانێت ماوەی چارەسەر دیاری بکات. لە کاتی چارەسەرکردندا دەبێت ڕێنماییەکانی پزیشک جێبەجێ بکرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: ریڤارۆکسابان دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تری لەشدا بکات. پێویستە پزیشک بە هەموو دەرمانەکانی تر ئاگادار بکرێتەوە کە نەخۆش بەکاری دەهێنێت. لە کاتی بەکارهێنانی دەرمانەکانی تر دەبێت بە دوای کارلێکەکانیاندا بچیت . - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرکردن بە ریڤارۆکسابان بەپێی حاڵەتی تەندروستی نەخۆش و جۆری لەرینە جیاوازە. پزیشک ڕێنماییەکانی چارەسەر دەدات. ڕێنماییە پزیشکییەکان بەکاربهێنە بۆ باشترین ئەنجام. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ریڤارۆکسابان دەرمانێکی بەهێزە بۆ ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە. پزیشک دەتوانێت بەپێی حاڵەتی نەخۆش ڕێژەی دەرمان دیاری بکات. لە هەموو حاڵەتێکدا دەبێت پزیشک ببینیت. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسیی لەرینەی دەمارەکان و پێشگرتن لە مەرگ لە نەخۆشە مەترسییدارەکان. ئەم دەرمانە بەهێزە و بۆ چارەسەر کردنی لەرینە بەکاردێت. سودەکانی بەپێی حاڵەتی نەخۆش جیاوازە. - گرنگی کلینیکی: ریڤارۆکسابان بەشێکە لە چارەسەرە گرینگەکان بۆ ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە و چارەسەرکردنی. لە زۆربەی حاڵەتەکاندا بەکارهێنانی بەسودە و کاریگەرە. بەڵام، هەمیشە دەبێت بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی، پرۆفایلی سەلامەتی ریڤارۆکسابان باشە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە پێویستە بزانرێت. چاودێری کاریگەرییە لاوەکییەکان زۆر گرنگە. هەمیشە دەبێت لەگەڵ پزیشکتدا گفتوگۆ بکەیت سەبارەت بە سەلامەتی.
شێواز
- tablet
شێوازی بەکارهێنان
- oral
نیشانەکان
- * ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە لە دەمارەکاندا لە نەخۆشانی گەورەدا دوای نەشتەرگەریی جۆرێک، بەتایبەت لەوانەی کە مەترسیی بەرز هەیە بۆ دروستبوونی لەرینە. ئەمە بەهۆی دژە لەرینەبوونی ریڤارۆکسابانە.
- * چارەسەرکردنی لەرینەی دەمارەکانی خوێن لە نەخۆشانی گەورەدا کە لە مەترسی بەرزدان کە خوێنبەربوونی مەترسیدار و لەرینە دروست بکات. ئەمەش بەهۆی ڕێگرتنە لە دروستبوونی لەرینەی نوێ.
- * ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە لە دڵدا لە نەخۆشانی گەورەدا کە دڵە ڕەقەکەیان هەیە. ئەمەش وەکوو پارێزگاریکردنە لە نەخۆشیەکانی دڵ.
- * چارەسەرکردنی لەرینە لە دڵدا لە نەخۆشانی گەورەدا کە توشی لەرینە بوون. ئەمەش بۆ ڕێگرتنە لە دوبارەبوونەوەی لەرینە.
کارەساتەکان
- * کاریگەرییە لاوەکییە باوەکان بریتین لە: خوێنبەربوون (لەهەر شوێنێک لە لەشدا)، سەرئێشە، سکچون، و هەستکردن بە ماندووبوون. ئەمانە بە شێوەیەکی گشتی کەم و بێ مەترسین.
- * کاریگەرییە لاوەکییە قورسەکان بریتین لە: خوێنبەربوونی زۆر (بەتایبەت لە ناوچەی مێشک، گەدە، یان ڕیخۆڵەکان)، هەڵئاوسانی ڕووخسار، لێوەکان، یان زمان، هەناسەتنەگەیشتن، و هەستکردن بە دڵەڕاوکێ. ئەگەر هەستت بە هەرکام لەم کاریگەرییانە کرد، بەزووترین کات سەردانی پزیشک بکە.
ئاگادارییەکان
- * پێویستە لەکاتی بەکارهێنانی ئەم دەرمانەدا چاودێریی خوێن بکرێت. * ئاگاداری خوێنبەربوون بە. * پێویستە لە کاتی بەکارهێنانی ئەم دەرمانەدا لەگەڵ پزیشکدا گفتوگۆ بکرێت سەبارەت بە هەر دەرمانێکی تری کە بەکاری دەهێنیت.
دۆز و بەکارهێنان
- پێگەیشتوو:
- * بۆ ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە دوای نەشتەرگەریی: ١٠ ملیگرام دووجار لە ڕۆژێکدا.
- * بۆ چارەسەرکردنی لەرینەی دەمارەکان: ٢٠ ملیگرام دووجار لە ڕۆژێکدا.
- * بۆ چارەسەرکردنی لەرینەی دڵ: ٢٠ ملیگرام دووجار لە ڕۆژێکدا.
- * ڕێژەی دەرمان دەگۆڕێت بەپێی حاڵەتی تەندروستیی نەخۆش و فەرمانی پزیشک.
- منداڵان: زانیاری بەردەست نییە
دووگیانی یان شیردەر
- * پێویستە لەکاتی بەکارهێنانی ئەم دەرمانەدا چاودێریی خوێن بکرێت. * ئاگاداری خوێنبەربوون بە. * پێویستە لە کاتی بەکارهێنانی ئەم دەرمانەدا لەگەڵ پزیشکدا گفتوگۆ بکرێت سەبارەت بە هەر دەرمانێکی تری کە بەکاری دەهێنیت.