mycophenolate
Cellcept, Myfortic
وەسف
• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی سەرکوتکەری بەرگرییە (Immunosuppressant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: مۆفێتیل ئێستێر (Mofetil Ester)ی ترشی مایکۆفینۆلیک (Mycophenolic Acid). - میکانیزمی کردار: مایکۆفینۆلیت مۆفێتیل دەگۆڕدرێت بۆ ترشی مایکۆفینۆلیک کە ئەنزیمی ئینۆسین مۆنۆفۆسفەیت دیهیدرۆجینەیز (Inosine Monophosphate Dehydrogenase - IMPDH) سەرکوت دەکات. ئەم ئەنزیمە پێویستە بۆ دروستکردنی گوانیلۆزین، کە پێکهاتەیەکی گرنگە لە دروستکردنی DNA. بە سەرکوتکردنی IMPDH، ترشی مایکۆفینۆلیک دروستکردنی DNA لە خانەکانی بەرگری لەشدا کەم دەکاتەوە، بەتایبەتی لیمفۆسایتەکان (Lymphocytes)، کە ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: خێرا دەمژرێت لە ڕیخۆڵەکانەوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: دەگۆڕێت بەپێی جۆری دەرمانەکە (Cellcept versus Myfortic). Cellcept زیاتر بەردەستە لە زیندەییدا. - نیوە تەمەن: نزیکەی 18 کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-3 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: پێشگیری لە ڕەتکردنەوەی ئەندامی چێندراو (وەک گورچیلە، دڵ، جگەر). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری نەخۆشییەکانی وەکو نەخۆشی لوپوس (Lupus)، ڕوماتیزم (Rheumatoid Arthritis)، و نەخۆشی پێست (Psoriasis) بەتایبەتی ئەگەر چارەسەرەکانی تر سەرکەوتوو نەبن. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشە چێندراوەکان، نەخۆشانی نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان (Autoimmune diseases). - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئەگەری ڕەتکردنەوەی ئەندام، کۆنترۆڵکردنی نیشانەکانی نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: چەند هەفتەیەک بۆ ئەوەی کاریگەرییە تەواوەکەی دەربکەوێت. - ماوەی کارکردن: تا ئەو کاتەی دەرمانەکە بەردەوام بەکاربهێنرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی وەکو ئەنتاسیدەکان (Antacids)، کۆلێستیرامین (Cholestyramine)، و دەرمانەکانی دژە ڤایرۆس (Antiviral medications). - مەودای چارەسەری: پێویستە بە وریاییەوە چاودێری بکرێت بۆ ئەوەی کاریگەرییە خراپەکان کەم بکرێنەوە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانەکە بە شێوەیەکی سەرەکی کاریگەری لەسەر خانەکانی بەرگری هەیە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ ڕێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندام و کۆنترۆڵکردنی نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە گرنگەکان بۆ ئەو نەخۆشانەی کە چاندنی ئەندامیان بۆ کراوە. - پرۆفایلی سەلامەتی: پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی مەترسییەکانی وەکو هەوکردن و کەمخوێنی.
شێواز
- tablet
شێوازی بەکارهێنان
- oral
- intramuscular
نیشانەکان
- * پێشگیری لە ڕەتکردنەوەی گورچیلەی چێندراو، بە هاوکاری دەرمانەکانی تری سەرکوتکەری بەرگری.
- * پێشگیری لە ڕەتکردنەوەی دڵی چێندراو، بە هاوکاری دەرمانەکانی تری سەرکوتکەری بەرگری.
- * پێشگیری لە ڕەتکردنەوەی جگەری چێندراو، بە هاوکاری دەرمانەکانی تری سەرکوتکەری بەرگری.
- * چارەسەری نەخۆشی لوپوس نیفرایتیس (Lupus nephritis).
کارەساتەکان
- * سکچوون و ڕشانەوە.
- * کەمخوێنی (Anemia) و کەمبوونەوەی خڕۆکە سپییەکانی خوێن (Leukopenia).
- * هەوکردن (Infections) وەک هەوکردنی میزەڕۆ، هەوکردنی کۆئەندامی هەناسە، و هەوکردنی ڤایرۆسی.
- * ئازاری سک و قەبزی.
ئاگادارییەکان
- * مایکۆفینۆلیت سیستەمی بەرگری لەش لاواز دەکات
- کە ئەگەری تووشبوون بە هەوکردن زیاد دەکات. پێویستە بە وریاییەوە چاودێری بکرێت بۆ نیشانەکانی هەوکردن. * مەترسی تووشبوون بە شێرپەنجەی پێست زیاد دەکات
- بۆیە پێویستە خۆپارێزی لە تیشکی خۆر بکرێت. * خانمانی دووگیان و شیردەر نابێت ئەم دەرمانە بەکاربهێنن. * ئەو کەسانەی کێشەی گورچیلە یان جگەریان هەیە
- پێویستە بە وریاییەوە دۆزی دەرمانەکە ڕێک بخرێت.
دۆز و بەکارهێنان
- پێگەیشتوو:
- * بۆ پێشگیری لە ڕەتکردنەوەی گورچیلەی چێندراو: 1 گرام لە مایکۆفینۆلیت مۆفێتیل دوو جار لە ڕۆژێکدا دەخورێت (کۆی گشتی 2 گرام لە ڕۆژێکدا). دەبێت لە ماوەی 72 کاتژمێردا دەست پێ بکرێت دوای چاندنەکە. یان 720mg مایکۆفینۆلیک ئەسید(Myfortic)دوو جار لە رۆژێکدا.
- * بۆ پێشگیری لە ڕەتکردنەوەی دڵی چێندراو: 1.5 گرام لە مایکۆفینۆلیت مۆفێتیل دوو جار لە ڕۆژێکدا دەخورێت (کۆی گشتی 3 گرام لە ڕۆژێکدا). دەبێت لە ماوەی 24 کاتژمێردا دەست پێ بکرێت دوای چاندنەکە.
- * بۆ پێشگیری لە ڕەتکردنەوەی جگەری چێندراو: 1.5 گرام لە مایکۆفینۆلیت مۆفێتیل دوو جار لە ڕۆژێکدا دەخورێت (کۆی گشتی 3 گرام لە ڕۆژێکدا). دەبێت لە ماوەی 4 ڕۆژدا دەست پێ بکرێت دوای چاندنەکە.
- منداڵان:
- * بۆ پێشگیری لە ڕەتکردنەوەی گورچیلەی چێندراو: دۆزەکە لەسەر بنەمای ڕووبەری جەستە دیاری دەکرێت (Body Surface Area
- BSA). 600 mg/m² مایکۆفینۆلیت مۆفێتیل دوو جار لە ڕۆژێکدا دەخورێت (تا دۆزی مەکسیمم 1 گرام دوو جار لە ڕۆژێکدا).
دووگیانی یان شیردەر
- * مایکۆفینۆلیت سیستەمی بەرگری لەش لاواز دەکات، کە ئەگەری تووشبوون بە هەوکردن زیاد دەکات. پێویستە بە وریاییەوە چاودێری بکرێت بۆ نیشانەکانی هەوکردن. * مەترسی تووشبوون بە شێرپەنجەی پێست زیاد دەکات، بۆیە پێویستە خۆپارێزی لە تیشکی خۆر بکرێت. * خانمانی دووگیان و شیردەر نابێت ئەم دەرمانە بەکاربهێنن. * ئەو کەسانەی کێشەی گورچیلە یان جگەریان هەیە، پێویستە بە وریاییەوە دۆزی دەرمانەکە ڕێک بخرێت.