losartan

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: لۆسارتان دەرمانێکی Angiotensin II Receptor Blocker (ARB)ـە کە بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ بەکاردێت. دەچێتە ناو گروپی دەرمانەکانی کە بە شێوەیەکی سەرکەوتووانە کۆنترۆڵی پەستانی خوێن دەکەن و ڕێگری دەکەن لە ڕووداوەکانی دڵ. ئەم جۆرە دەرمانە بەهۆی کاریگەرییەکانی لەسەر ڕێگرتن لە ئاوسانی خوێنبەرەکان و کەمکردنەوەی باری خوێن گرنگی زۆر هەیە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: لۆسارتان پێکهاتەیەکی کیمیایی تایبەتە کە دەچێتە ناو گروپی بیتیازۆڵی (biphenyl tetrazole) و کاریگەرییەکەی بە ڕێگریکردن لە چالاکیی Angiotensin II دەبێت. ئەمەش دەبێتە هۆی گەشەکردنی خوێنبەرەکان و کەمبوونەوەی باری خوێن لەناو خوێنبەرەکاندا. دەرمانەکە بە شێوەیەکی تایبەت کاریگەری لەسەر جەستە دەکات بۆ کەمکردنەوەی پەستانی خوێن. بەرهەمهێنانی ئەم دەرمانە لە ڕێگەی پڕۆسێسێکی کیمیایی پێشکەوتوە. - میکانیزمی کردار: لۆسارتان بە ڕێگریکردن لە بەستنی Angiotensin II بە ڕیسیپتۆرەکانی AT1 کاریگەری خۆی دەخاتەڕوو. ئەمەش دەبێتە هۆی گەشەکردنی خوێنبەرەکان و کەمبوونەوەی بەرگریی جەستە لە دژی Angiotensin II. ئەم میکانیزمە دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی پەستانی خوێن و بارکردنی دڵ. بە گشتی، ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی کاریگەر لەسەر جەستە کاردەکات بۆ کەمکردنەوەی زیانەکانی بەرزی پەستانی خوێن. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی بەرزە، بەڵام بەشێکی زۆری لە جگەر مەتەبۆڵایزدەکرێت. لە حاڵەتی کەسانی تەمەن زۆر و ئەوانەی کێشی جگەر و گورچیلەیان لاوازە، ڕێژەی مژین دەگۆڕێت. پێویستە بە چاودێری پزیشکی بەکاربهێنرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی لۆسارتان بەرزە و بە شێوەیەکی بەردەوام لە پلازما دەمێنێتەوە. هەموو ئەم تایبەتمەندییانە بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن گرنگن. لە ڕێگەی خوێن و ناو جەستەدا دەگوازرێتەوە. - نیوە تەمەن: بە شێوەیەکی گشتی، نیوە تەمەنی لۆسارتان لە نێوان ٦ بۆ ٩ کاتژمێردایە، بەڵام ئەمە دەگۆڕێت بەپێی تەمەن و مەرجەکانی تر. دەبێت بیر لەوە بکەیتەوە کە نیوە تەمەنی دەرمان لە کەسانی جیاوازدا جیاوازە. لە بەکارهێنانی دووبارەدا، بەردەوام دەبێت لەکاریگەری. - لوتکەی چڕیی پلازما: دوای ٦ بۆ ١٠ سەعات دەگاتە لوتکە، بەڵام ئەمە دەگۆڕێت بەپێی تايبەتمەندییەکانی جەستە. لە بەر چاوی ئەم داتایانە، دەرمان بە شێوەیەکی گونجاو دەبێت. هاوکێشەی بەکارهێنانی دەرمان لەگەڵ لوتکەیدا هەیە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن (Hypertension). لۆسارتان دەرمانێکی یەکەم پلەیە بۆ چارەسەرکردنی ئەم حاڵەتە. ئەمەش بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ گرنگە. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی گورچیلە لە نەخۆشی شەکرەدا. لۆسارتان دەتوانێت لەگەڵ چارەسەرەکانی تر بۆ پاراستنی گورچیلە بەکاربهێنرێت. ئەمەش بەشێکی گرنگی چارەسەرەکە پێکدێنێت. - مەرجەکانی ئامانج: بەرزی پەستانی خوێن، نەخۆشیی دڵی کۆرۆنەری، نەخۆشیی گورچیلە لە نەخۆشی شەکرەدا. ئەم مەرجەکانە بەشێکی گرنگی ئەو حاڵەتانەن کە لۆسارتان بۆ چارەسەرکردنیان بەکاردێت. ئەم دەرمانە سوودێکی زۆر بۆ ئەم نەخۆشیانە هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی پەستانی خوێن، پاراستنی گورچیلە لە نەخۆشی شەکرەدا، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ. ئەم سودانە دەبنە هۆی باشبوونی تەندروستیی نەخۆش. بەکاربردنی لۆسارتان بۆ ئەم مەبەستانە سودی زۆر هەیە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی لۆسارتان لە ماوەی چەند کاتژمێرێکدا دەستپێدەکات، بەڵام بۆ دەستکەوتنی کاریگەریی تەواو، چەند ڕۆژێک پێویستە. ئەمە دەپەنێت بۆ جۆری نەخۆشییەکە و تایبەتمەندییەکانی جەستە. پێویستە بەردەوام بەکاربهێنرێت. - ماوەی کارکردن: لۆسارتان کاریگەرییەکی درێژخایەنی هەیە و بۆ ماوەی ٢٤ کاتژمێر کاردەکات. بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام، پێویستە بەردەوام بەکاربهێنرێت و بەپێی ڕێنمایی پزیشک بێت. بەردەوامی لە بەکارهێنانی گرنگە. - کارلێکەکانی دەرمان: لۆسارتان دەتوانێت کارلێکی نەرێنی لەگەڵ دەرمانەکانی تر، بەتایبەت لیتیۆم، بۆریا، و دەرمانەکانی تری بەرزی پەستانی خوێن بکات. گرنگە ئەم زانیارییانە بۆ پزیشک بگوترێت. ئەو دەرمانانەی کە دەخورێن، هەموویان دەبێت لەلایەن پزیشکەوە چاودێری بکرێن. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرکردن بە پێی نەخۆشی و تەمەن دەگۆڕێت، واتە پێویستە بەپێی ڕێنمایی پزیشک بێت. بەشێوەیەکی گشتی، لە ماوەیەکی درێژخایەندا دەبێت بەکاربهێنرێت. چاودێری پزیشکی بۆ بەردەوامی چارەسەر زۆر گرنگە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: لۆسارتان توانای کەمکردنەوەی پەستانی خوێن بە شێوەیەکی بەرچاو هەیە بێ ئەوەی کاریگەری نەرێنی لەسەر جەستە دروستبکات. هاوکێشەی کارکردن و ئەنجامی باشی دەبێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی تایبەت کاری دەکات. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشی دڵ، لێدانەکانی دڵ، سکتە، نەخۆشی گورچیلە. بەکاربردنی ئەم دەرمانە سوودێکی زۆر بۆ تەندروستی هەیە. ئەم دەرمانە تەندروستی دڵ دەپارێزێت. - گرنگی کلینیکی: لۆسارتان دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ. لە زۆرێک لە توێژینەوەدا کاریگەرییەکانی سەلمێنراوە. لە لایەن پزیشکانەوە بە شێوەیەکی فراوان بەکاردێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی، لۆسارتان پرۆفایلی سەلامەتییەکی باش هەیە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەبوون، وەکوو سەرئێشە، سستی، و چەند کێشەیەکی تر. چاودێری پزیشکی لە بەکارهێنانی دا گرنگە. گرنگە هەر کاریگەرییەکی نەرێنی بە پزیشک بگوترێت.

نیشانەکان

• * لۆسارتان بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن (hypertension) بەکاردێت، ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی مەترسییەکانی سکە، سکەتی مێشک، و نەخۆشییەکانی گورچیلە.
• * بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی گورچیلە لە نەخۆشانی شەکرەدا (Diabetic nephropathy) بەکاردێت، بەتایبەت لە حاڵەتی بەرزی پەستانی خوێن.
• * لۆسارتان دەتوانێت بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشیی دڵی کۆرۆنەری (Coronary heart disease) بەکاربهێنرێت. بە تایبەت لەگەڵ چارەسەرەکانی تری دەگونجێت.
• * لە دوای سکەتی دڵ (Myocardial infarction)، بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانی مەرگ و نەخۆشییەکانی دڵ، بەکاردێت.

کارەساتەکان

• * کاریگەرییە لاوەکییە باوەکان بریتین لە: سەرئێشە، سستی، هەستکردن بە سەرما، و گێژبوون. ئەمانە بەشێوەیەکی گشتی کەم دەبنەوە بە درێژایی کاتی بەکارهێنان.
• * کاریگەرییە لاوەکییە کەمتر باوەکان بریتین لە: هەڵئاوسانی دەموچاو، قەبزی، و سکچوون. ئەگەر ئەم حاڵەتانە بەردەوام بوون، پێویستە بە پزیشک بگەڕێیتەوە.
• * هەندێک کاریگەری لاوەکی دەگمەنن، بەڵام گرنگن، لەوانە: کێشەی جگەر، و کێشەی گورچیلە. ئەگەر ئەم حاڵەتانەت بەدەرکەوت، پێویستە هەمەنگوێن بە پزیشک بگەڕێیتەوە.
• * کاریگەرییە لاوەکییە دەگمەن و مەترسیدارەکان بریتین لە: ئازاری سنگ، نەمانی هەناسە، و هەڵئاوسانی دەموچاو. ئەگەر ئەم نیشانانەت بەدەرکەوت، پێویستە بە زووترین کات بە پزیشک بگەڕێیتەوە.

ئاگادارییەکان

• * پێویستە لۆسارتان بە چاودێری پزیشک بەکاربهێنرێت بۆ ئەو کەسانەی کێشەی گورچیلە یان جگەریان هەیە. * لە کاتی بەکارهێنانی لۆسارتان کەمبوونی پاتاسیۆم دەتوانێت بەدی بکرێت
• پێویستە ئاستی پاتاسیۆم لە خوێندا چاودێری بکرێت. * دەتوانێت کاریگەری لەسەر حاڵەتی تەندروستییەکانی دیکە هەبێت
• وەک نەخۆشییەکانی دڵ
• بۆیە پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لە حاڵەتەکانی دیکە.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• * بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن، دۆزی سەرەتایی ٥٠ ملیگرام یەک جار لە ڕۆژێکدا یان ١٠٠ ملیگرام یەک جار لە ڕۆژێکدا، بەپێی ڕێنمایی پزیشک.
• * دۆزی پاراستن دەتوانێت بگاتە ٢٠٠ ملیگرام لە ڕۆژێکدا، بەڵام پێویستە بە چاودێری پزیشک بێت.
• * دۆزی ڕۆژانە لە دوای ١٠٠ ملیگرام نابێت زیاد بکرێت بێ ڕێنمایی پزیشک.
• * ماوەی چارەسەر بەپێی ڕێنمایی پزیشک دیاری دەکرێت.
• منداڵان:
• * بەکارهێنانی لۆسارتان بۆ منداڵان تەنها لەلایەن پزیشکەوە دیاری دەکرێت و بەپێی تەمەن و کێشی جەستە دەبێت.
• * دۆزی سەرەتایی بۆ منداڵان زۆر کەمترە لە پێگەیشتووان و دەبێت بەوردی دیاریبکرێت.
• * لۆسارتان نابێت بۆ منداڵانی بچووک بەکاربهێنرێت بێ ڕێنمایی پزیشک.
• * پێویستە دۆز و ماوەی چارەسەر بەپێی ڕێنمایی پزیشک بێت و بەردەوام چاودێری بکرێت.

دووگیانی یان شیردەر

• * پێویستە لۆسارتان بە چاودێری پزیشک بەکاربهێنرێت بۆ ئەو کەسانەی کێشەی گورچیلە یان جگەریان هەیە. * لە کاتی بەکارهێنانی لۆسارتان کەمبوونی پاتاسیۆم دەتوانێت بەدی بکرێت، پێویستە ئاستی پاتاسیۆم لە خوێندا چاودێری بکرێت. * دەتوانێت کاریگەری لەسەر حاڵەتی تەندروستییەکانی دیکە هەبێت، وەک نەخۆشییەکانی دڵ، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لە حاڵەتەکانی دیکە.

تاگ