fluorouracil

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە (Anticancer). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەنالۆگی pyrimidine. - میکانیزمی کردار: 5-Fluorouracil (5-FU) وەک ئەنالۆگێکی pyrimidine کاردەکات، کە دەچێتە ناو RNA و DNA خانە شێرپەنجەییەکان و دەبێتە هۆی تێکدانی کارکردنی RNA و DNA و سەرەنجام خانە شێرپەنجەییەکان دەکوژێت. هەروەها Thymidylate synthase ئەنزیمەکان دەوەستێنێت، کە پێویستە بۆ دروستکردنی DNA. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە ڕێگەی دەمەوە کەمە. - بەردەستبوونی زیندەیی: کەمە لە ڕێگەی دەمەوە بەڵام لە ڕێگەی intravenous زۆرە. - نیوە تەمەن: نزیکەی ٨-٢٠ خولەک. - لوتکەی چڕیی پلازما: بەپێی ڕێگەی بەکارهێنان دەگۆڕێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری جۆرە جیاوازەکانی شێرپەنجە، وەک شێرپەنجەی کۆڵۆن، شێرپەنجەی مەمک، شێرپەنجەی گەدە، شێرپەنجەی پەنکریاس، شێرپەنجەی پێست (بەکارهێنانی موضعی). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری Keratosisی خۆر. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییە خێرا گەشەکردووەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتیدەرە بۆ بچووککردنەوەی قەبارەی tumor و درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەگەڵ بەکارهێنانی بەردەوام دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: بەندە لەسەر دۆخی نەخۆشەکە و جۆری شێرپەنجەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تردا کارلێک دروست دەکات، بەتایبەتی دەرمانەکانی دژە هەوکردن و دەرمانەکانی کە کاریگەرییان لەسەر سیستەمی بەرگری هەیە. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی مەترسییەکانی. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەرییەکی زۆری هەیە لەسەر خانە شێرپەنجەییەکان. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی گەشەی شێرپەنجە. - گرنگی کلینیکی: بەکاردێت بۆ چارەسەری چەندین جۆری شێرپەنجە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری بکرێت بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانی.

نیشانەکان

• * شێرپەنجەی کۆڵۆن و ڕێکەکان (Colon and Rectal Cancer).
• * شێرپەنجەی مەمک (Breast Cancer).
• * شێرپەنجەی گەدە (Gastric Cancer).
• * شێرپەنجەی پێست، وەک Carcinomaی خانەی بنەڕەتی و Carcinomaی خانەی ڕژێنەکان (Skin cancers like basal cell carcinoma and squamous cell carcinoma, especially when applied topically).

کارەساتەکان

• * دڵتێکەڵهاتن و ڕشانەوە (Nausea and vomiting).
• * هەوکردنی ناو دەم و قورگ (Mucositis/Stomatitis).
• * کەمبوونەوەی ژمارەی خرۆکە سپییەکان (Leukopenia).
• * هەڵوەرینی قژ (Alopecia).

ئاگادارییەکان

• 5-Fluorouracil دەرمانێکی بەهێزە و دەبێت تەنها لەژێر چاودێری پزیشکی پسپۆڕ بەکاربهێنرێت. ئەگەر نیشانەکانی وەکو هەوکردنی دەم
• سکچوون
• یان نیشانەکانی تووشبوون بە هەوکردن دەربکەون
• دەبێت دەستبەجێ ئاگاداری پزیشک بکرێت. خانمان دەبێت خۆیان بپارێزن لە دووگیانی لە کاتی چارەسەردا و بۆ ماوەیەک دوای چارەسەرکردن.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو: دۆزەکە دەگۆڕێت بەپێی جۆری شێرپەنجەکە و ڕێگەی بەکارهێنانەکە (IV or topical). دۆزی ستاندارد دەوەستێتە سەر کێش و باری تەندروستی نەخۆشەکە. زۆربەی کات، دەرمانەکە لە ڕێگەی intravenous بەکاردێت لە نەخۆشخانەدا و لەلایەن پزیشکی پسپۆڕەوە سەرپەرشتی دەکرێت. بۆ بەکارهێنانی موضعی، کرێمەکە ڕۆژانە ١
• ٢ جار دەدرێت لە شوێنی تووشبوو.
• منداڵان: دۆز بۆ منداڵان لەلایەن پزیشکی پسپۆڕەوە دیاری دەکرێت و بەندە لەسەر کێشی منداڵەکە و جۆری شێرپەنجەکە. بەکارهێنانی 5
• Fluorouracil لە منداڵاندا پێویستی بە چاودێرییەکی ورد هەیە.

دووگیانی یان شیردەر

• 5-Fluorouracil دەرمانێکی بەهێزە و دەبێت تەنها لەژێر چاودێری پزیشکی پسپۆڕ بەکاربهێنرێت. ئەگەر نیشانەکانی وەکو هەوکردنی دەم، سکچوون، یان نیشانەکانی تووشبوون بە هەوکردن دەربکەون، دەبێت دەستبەجێ ئاگاداری پزیشک بکرێت. خانمان دەبێت خۆیان بپارێزن لە دووگیانی لە کاتی چارەسەردا و بۆ ماوەیەک دوای چارەسەرکردن.

تاگ