fenofibrate

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: فینۆفایبرەت دەرمانێکی کەمدەرەجەیە کە بۆ کەمکردنەوەی چەورییە خراپەکان لە خوێندا بەکاردێت، بەتایبەت لیپیدەکان. ئەم دەرمانە بەشێکە لە دەرمانەکانی کۆمەڵەی فیبریك ئەسید. دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی تری کەمکردنەوەی کۆلیستڕۆڵ بەکاربێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: فینۆفایبرەت بەشێکە لە گروپی دەرمانەکانی فیبریك ئەسید، کە کاریگەرییان لەسەر چەندین پرۆسەی مێتابۆلیزم هەیە، بەتایبەت لەسەر lipidemia. - میکانیزمی کردار: ئەم دەرمانە بە زیادکردنی ئەنزیمی لیپاز لە جگەر کاریگەریی خۆی دەخاتەڕوو، کە دەبێتە ھۆی کەمکردنەوەی triglycerides و زیادکردنی HDL cholesterol (چەوریی چاک). ھەروەھا کاریگەریی لەسەر لوتکەی پلازما (Peak Plasma Concentration) و بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability) ھەیە • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی فینۆفایبرەت لە گەدەدا بەرزە، بەڵام ڕێژەی مژینی جیاوازە لەنێوان جۆرە جیاوازەکانی فۆرمولەکەیدا. - بەردەستبوونی زیندەیی: پاش مژین، فینۆفایبرەت دەچێتە ناو جگەر و لەوێدا کاریگەری خۆی دەخاتەڕوو. ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی بە پێی جۆری فۆرمولەکە جیاوازە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی (Half-life) فینۆفایبرەت لە نێوان 16 بۆ 20 کاژێر دەگۆڕێت، واتە نیوەی دەرمانەکە لە خوێندا لە ماوەی 16 بۆ 20 کاژێردا نامێنێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (Peak Plasma Concentration) فینۆفایبرەت دوای 2 بۆ 4 کاژێر دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کەمکردنەوەی ئاستی triglycerides لە خوێندا. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەرزکردنەوەی ئاستی HDL cholesterol و کەمکردنەوەی LDL cholesterol. دەتوانێت بەشێک بێت لە چارەسەری dyslipidemia و hypertriglyceridemia. - مەرجەکانی ئامانج: بەکارھێنانی فینۆفایبرەت بۆ کەسانی گەورە بە مەرجێک کە ڕێژەی triglycerides لە خوێنیاندا زۆر بێت و چارەسەریی خۆراک و وەرزش بێسوود بێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسیی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی کەمکردنەوەی triglycerides لە ماوەی چەند ھەفتەدا دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی فینۆفایبرەت بەردەوامە تاکوو بەکارھێنانی دەرمانەکە بەردەوام بێت. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تر دەتوانێت کارلێکی نەرێنی ھەبێت، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لەدەرمانەکانی تری نەخۆشەکە. - مەودای چارەسەری: پێویستە بە پێی ڕێنمایی پزیشک بەکاربێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێتە ھۆی کەمکردنەوەی triglycerides، بەرزکردنەوەی HDL و دابەزینێکی کەمیشی LDL. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسیی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرەکان. - گرنگی کلینیکی: ڕۆڵێکی گرنگی ھەیە لە کۆنترۆڵکردنی dyslipidemia. - پرۆفایلی سەلامەتی: ھەندێک کاریگەری لاوەکی ھەیە، بەڵام بەگشتی دەرمانێکی سەلامەتە.

نیشانەکان

• * فینۆفایبرەت بەکاردێت بۆ چارەسەری ئاستی بەرزی triglycerides لە خوێندا، بەتایبەتی لە کەسانی گەورەدا کە ڕێژەکە زۆر بەرزە و چارەسەریی خۆراک و وەرزش کاریگەریی نەبووە.
• * ئەم دەرمانە بۆ کەمکردنەوەی مەترسیی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرەکان بەکاردێت، بەتایبەتی لە کەسانی گەورەدا کە ئاستی triglycerides یان بەرزە.
• * فینۆفایبرەت وەک یارمەتیدەرێک لە dyslipidemia بەکاردێت، بۆ لەناوبردنی نیشانەکانی وەک ئاستی بەرزی triglycerides و کەمی HDL cholesterol.
• * لە چارەسەری hyperlipidemia دا بەکاردێت لەگەڵ diet و وەرزش، بە مەرجێک ئەو دووانە بە تەنیا کاریگەر نەبن.

کارەساتەکان

• * کاریگەرییە لاوەکییە گشتییەکان: ئازاری سک، سکچوون، دڵتێکچوون، ھەوکردنی جگەر، و زیاتریش..ئەمانە بە شێوەیەکی گشتی ڕوودەدەن بەڵام بە زۆری کەم خەزن دەبن.
• * کاریگەرییە لاوەکییە دەگمەن و جیددییەکان: ھەوکردنی پانکریاس، زۆربوونی muscle enzymes. ئەگەر ئەم جۆرە کاریگەرییانە ڕوویاندا، پێویستە بە زووترین کات سەردانی پزیشک بکرێت. دەگمەنن بەڵام گرنگن.
• * ڕیسکی مایۆپاتی، کە دەبێتە ھۆی ئازاری ماسولکەکان.
• * مەترسیی gallstones لە ھەندێك كەسدا زیاد دەكات.

ئاگادارییەکان

• * پێویستە لەگەڵ diet و وەرزش بەکاربێت بەمەبەستی بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام. * لە کاتی بەکارھێنانی فینۆفایبرەتدا
• پشکنینی liver function tests و muscle enzyme levels دەکرێت بۆ چاودێریی کاریگەرییە لاوەکییەکان. * بەکارھێنان لەگەڵ statins دەتوانێت مەترسیی myopathy زیاد بکات. * ئاگاداربە لە کاریگەرییەکانی لاوەکییەکانی
• وەک muscle pain.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• * ڕێژەی ئاسایی 160 ملیگرام یەک جار لە ڕۆژێکدا یان 200 ملیگرام یەک جار لە ڕۆژێکدا، بەڵام دەتوانێت لەلایەن پزیشکەوە زیاد یان کەم بکرێتەوە بە پێی حاڵەتەکە.
• * ڕێژەی دەرمانەکە دەگۆڕێت بەپێی ئاستی چەوری لە خوێندا و باری تەندروستی نەخۆشەکە.
• * هەمیشە دەبێت ڕێنماییی پزیشک بگیرێتە بەر.
• * لە حاڵەتی کێشەکانی گورچیلە و جگەر دەبێت ڕێژەی دەرمانەکە کەم بکرێتەوە لەلایەن پزیشکەوە.
• منداڵان:
• * بەکارھێنانی فینۆفایبرەت بۆ منداڵان پێشنیاز ناکرێت.
• * زانیاریی تایبەت بە بەکارھێنانی لە منداڵاندا بەردەست نییە.
• * پێویستە بە تەواوی لەلایەن پزیشکەوە بڕیار بدرێت سەبارەت بە بەکارھێنانی لە منداڵاندا.
• * بەکارھێنانی بۆ منداڵان تەنھا لەژێر چاودێریی پزیشکدا بێت.

دووگیانی یان شیردەر

• * پێویستە لەگەڵ diet و وەرزش بەکاربێت بەمەبەستی بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام. * لە کاتی بەکارھێنانی فینۆفایبرەتدا، پشکنینی liver function tests و muscle enzyme levels دەکرێت بۆ چاودێریی کاریگەرییە لاوەکییەکان. * بەکارھێنان لەگەڵ statins دەتوانێت مەترسیی myopathy زیاد بکات. * ئاگاداربە لە کاریگەرییەکانی لاوەکییەکانی، وەک muscle pain.

تاگ