eltrombopag

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Thrombopoietin receptor agonist (TPO-RA) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Non-peptide TPO-receptor agonist - میکانیزمی کردار: Eltrombopag دەرمانێکە کە دەچێتە سەر خانەکانی خوێن و ڕێگر دەبێت لە لەناوچوونی platelets. ئەم دەرمانە دەچێتە سەر ئەو خانانەی کە platelet دروست دەکەن و یارمەتی زیادبوونیان دەدات. بەم شێوەیە، ژمارەی platelets لە خوێندا زیاد دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە شێوەیەکی گشتی باشە، بەڵام کاریگەری دەخرێتە سەر خواردن. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %50 - %21 (جیاوازی هەیە لەگەڵ خواردن). - نیوە تەمەن: نزیکەی 26-35 سەعات. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 2-6 سەعاتدا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری Thrombocytopenia (کەمی platelets) لە نەخۆشانی ITP (Immune thrombocytopenic purpura). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری thrombocytopenia لە نەخۆشانی هەوکردنی جگەر (HCV) بۆ ئەوەی بتوانن چارەسەری interferon وەربگرن. هەروەها بۆ چارەسەری کەمی خوێن لە نەخۆشانی ئەپلستیک ئەنیمیا (Aplastic anemia) بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی ITP، هەوکردنی جگەر، ئەپلستیک ئەنیمیا. - سودەکانی چارەسەرکردن: بەرزکردنەوەی ئاستی platelets و کەمکردنەوەی مەترسی خوێنبەربوون. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: زۆربەی جار لە ماوەی 1-2 هەفتەدا دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: تا ئەو کاتەی دەرمانەکە بەردەوام بێت. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تردا کارلێک دروست دەکات، بۆیە پێویستە ئاگاداری ئەو دەرمانانە بیت کە لەگەڵیدا بەکاردێن. وەک ئەنتی ئەسید کە ماددەی calcium, iron, magnesium, aluminum تێدایە. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە و پێویستە لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لە نەخۆشانی تری خوێنبەربوون و ئەوانەی کێشەی جگەریان هەیە. - سوودەکانی: یارمەتی بەرزکردنەوەی ئاستی platelets دەدات و مەترسی خوێنبەربوون کەم دەکاتەوە. - گرنگی کلینیکی: گرنگە بۆ ئەو نەخۆشانەی کە platelets یان کەمە و مەترسی خوێنبەربوونیان هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەرمانەکە بەگشتی سەلامەتە بەڵام دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری کاریگەرییە لاوەکییەکان بکرێت.

نیشانەکان

• * بۆ چارەسەری کەمی platelets (thrombocytopenia) لە نەخۆشانی پێگەیشتوو و منداڵانی تەمەن 1 ساڵ و سەرووتر کە تووشی immune thrombocytopenic purpura (ITP) بوون و پێشتر چارەسەری تریان وەرگرتووە (وەک corticosteroids, intravenous immunoglobulin) و سوودی نەبووە.
• * بۆ چارەسەری کەمی platelets لە نەخۆشانی تووشبوو بە هەوکردنی ڤایرۆسی جۆری C (HCV) بۆ ئەوەی بتوانن interferon based therapy وەربگرن.
• * بۆ چارەسەری نەخۆشانی ئەپلستیک ئەنیمیا (severe aplastic anemia) کە پێشتر چارەسەری سەرکەوتوویان وەرنەگرتووە.
• * بۆ بەرزکردنەوەی platelets پێش ئەنجامدانی کرداری پزیشکی یاخود نەشتەرگەری.

کارەساتەکان

• * دڵتێکەڵهاتن، ڕشانەوە، سکچوون
• * ئازاری ماسولکەکان و جومگەکان
• * سەرئێشە و سەرگێژخواردن
• * گۆڕانکاری لە تاقیکردنەوەکانی جگەر (liver function tests)
• * مەترسی دروستبوونی خوێن مەین (thrombotic/thromboembolic complications)

ئاگادارییەکان

• * پێویستە لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت. * پێویستە پشکنینی خوێن بە شێوەیەکی بەردەوام بکرێت بۆ چاودێریکردنی ئاستی platelets و کاریگەری دەرمانەکە. * ئەگەر نیشانەکانی تێکچوونی جگەر دەرکەوتن
• دەبێت دەستبەجێ پزیشک ئاگادار بکرێتەوە. * ئەگەر نیشانەکانی دروستبوونی خوێن مەین دەرکەوتن
• دەبێت دەستبەجێ پزیشک ئاگادار بکرێتەوە. * Eltrombopag دەبێت لانی کەم دوو سەعات پێش یان چوار سەعات دوای بەکارهێنانی ئەو دەرمانانە بخورێت کە ماددەی calcium
• iron
• magnesium
• aluminum تێدایە.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• * بۆ ITP: سەرەتا 50 mg ڕۆژانە، دەکرێت ڕێژەکە بگۆڕدرێت بەپێی وەڵامی نەخۆش بۆ دەرمانەکە و ئاستی platelets لە خوێندا. نابێت ڕێژەی دەرمان لە 75mg ڕۆژانە زیاتر بێت.
• * بۆ HCV: 25 mg ڕۆژانە، دەکرێت ڕێژەکە بگۆڕدرێت بەپێی وەڵامی نەخۆش بۆ دەرمانەکە و ئاستی platelets لە خوێندا.
• * بۆ ئەپلستیک ئەنیمیا: 50 mg ڕۆژانە، دەکرێت ڕێژەکە زیاد بکرێت تا 150 mg ڕۆژانە.
• منداڵان:
• * بۆ ITP (تەمەن 1
• 5 ساڵ): 25 mg ڕۆژانە، دەکرێت ڕێژەکە بگۆڕدرێت بەپێی وەڵامی نەخۆش بۆ دەرمانەکە و ئاستی platelets لە خوێندا.
• * بۆ ITP (تەمەن 6 ساڵ و سەرووتر): هەمان ڕێژەی پێگەیشتووان.

دووگیانی یان شیردەر

• * پێویستە لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت. * پێویستە پشکنینی خوێن بە شێوەیەکی بەردەوام بکرێت بۆ چاودێریکردنی ئاستی platelets و کاریگەری دەرمانەکە. * ئەگەر نیشانەکانی تێکچوونی جگەر دەرکەوتن، دەبێت دەستبەجێ پزیشک ئاگادار بکرێتەوە. * ئەگەر نیشانەکانی دروستبوونی خوێن مەین دەرکەوتن، دەبێت دەستبەجێ پزیشک ئاگادار بکرێتەوە. * Eltrombopag دەبێت لانی کەم دوو سەعات پێش یان چوار سەعات دوای بەکارهێنانی ئەو دەرمانانە بخورێت کە ماددەی calcium, iron, magnesium, aluminum تێدایە.

تاگ