donepezil

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ھێڵکەرەوەی کۆڵینێستەریز (Acetylcholinesterase inhibitor) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: پیپێریدین (Piperidine) - میکانیزمی کردار: دۆنێپێزیل کار دەکات بە زیادکردنی ڕێژەی ئەسیتیلکۆلین (acetylcholine) لە مێشکدا. ئەسیتیلکۆلین ماددەیەکی کیمیاییە لە مێشکدا یارمەتی خانەکانی دەمار دەدات بۆ پەیوەندی کردن. دۆنێپێزیل ئەنزایمی ئەسیتیلکۆڵینێستەریز (acetylcholinesterase) ڕادەگرێت کە ئەسیتیلکۆلین دەشکێنێت. بە ڕاگرتنی ئەم ئەنزایمە، دۆنێپێزیل یارمەتی زیادکردنی ئاستی ئەسیتیلکۆلین دەدات لە مێشکدا، کە ئەمەش دەتوانێت یارمەتی کەمکردنەوەی نیشانەکانی لەبیرچوونەوە بدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %100. - نیوە تەمەن: نزیکەی 70 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 3 بۆ 4 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی ئەلزەهایمەر (Alzheimer's disease) - بەکارهێنانی لاوەکی: ھەندێک جار بۆ نەخۆشییەکانی تری مێشک بەکاردێت کە پەیوەندییان بە کێشەی بیرەوەرییەوە هەیە، بەڵام ئەمە کەمتر باوە. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشی ئەلزەهایمەر لە قۆناغەکانی سووک و مامناوەنددا. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتی کەمکردنەوەی نیشانەکانی لەبیرچوونەوە دەدات، وەک کێشە لە بیرهێنانەوەی شتەکان، ئاڕاستەنەکردن (disorientation)، و کێشە لە ئەنجامدانی کارەکانی ڕۆژانە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێویست بێت تا کاریگەرییەکان دەربکەون. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکەی نزیکەی 24 کاتژمێر دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تردا بکات، بۆیە گرنگە هەموو دەرمانەکان بە پزیشک ڕابگەیەنرێت. بەتایبەتی دەرمانەکانی دڵ و دەرمانەکانی دژە خەمۆکی (antidepressant). - مەودای چارەسەری: لە 5mg تا 23mg ڕۆژانە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دۆنێپێزیل چارەسەر نییە بۆ ئەلزەهایمەر، بەڵکو تەنیا یارمەتی کەمکردنەوەی نیشانەکان دەدات. - سوودەکانی: دەتوانێت یارمەتی نەخۆش و خێزانەکەی بدات بۆ باشتر بەڕێوەبردنی نەخۆشییەکە. - گرنگی کلینیکی: بەکارهێنانی دەبێت لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام دەکرێت کاریگەری لاوەکی هەبێت.

نیشانەکان

• * چارەسەری نیشانەکانی دێمێنشیا (Dementia) لە نەخۆشی ئەلزەهایمەردا، لە قۆناغەکانی سووک تا مامناوەند.
• * باشترکردنی کارکردنی بیرەوەری و تواناکانی بیرکردنەوە لەو کەسانەی کە ئەلزەهایمەریان هەیە.
• * کەمکردنەوەی خێرایی پێشکەوتنی نیشانەکانی نەخۆشییەکە لە هەندێک کەسدا.
• * یارمەتیدانی نەخۆش و خێزانەکانیان بۆ باشتر بەڕێوەبردنی نەخۆشییەکە و زیادکردنی کوالێتی ژیانیان.

کارەساتەکان

• * دڵتێکەڵهاتن (nausea) و ڕشانەوە (vomiting).
• * سکچوون (diarrhea).
• * کەمبوونەوەی ئیشتها (loss of appetite).
• * خەوزڕان (insomnia).
• * سەرئێشە (headache).
• * خولانەوە (dizziness).

ئاگادارییەکان

• * پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە نەخۆشی دڵ
• سییەکان
• یان برینی گەدەیان هەیە. * دەکرێت ببێتە هۆی لێدانی دڵی خاو. * دەکرێت کاریگەری لەسەر توانای لێخوڕین یان بەکارهێنانی ئامێرەکان هەبێت. * زۆر گرنگە کە بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت و بڕی دەرمانەکە خۆکارانە زیاد نەکرێت. * ئەگەر نەخۆش نەشتەرگەرییەکی هەبوو یان دەرمانی تری بەکاردەهێنا
• پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە. * بۆ ئافرەتانی دووگیان و شیردەر دەبێت بە ئاگاداری زۆرەوە بەکاربهێنرێت.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• * دەستپێک: 5mg ڕۆژانە، پێش خەوتن.
• * پارێزگاری: دوای 4
• 6 هەفتە، ڕەنگە پزیشک بڕی دەرمانەکە زیاد بکات بۆ 10mg ڕۆژانە، بەپێی وەڵامی نەخۆش.
• * بەرزترین بڕ: هەندێک جار دەتوانرێت بڕی دەرمانەکە زیاد بکرێت بۆ 23mg ڕۆژانە، بەڵام تەنها لەژێر چاودێری پزیشکدا و بۆ ئەو کەسانەی کە بڕی کەمتر کاریگەری نییە.
• منداڵان:
• * دۆنێپێزیل بۆ بەکارهێنان لە منداڵاندا پەسەند نەکراوە.

دووگیانی یان شیردەر

• * پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە نەخۆشی دڵ، سییەکان، یان برینی گەدەیان هەیە. * دەکرێت ببێتە هۆی لێدانی دڵی خاو. * دەکرێت کاریگەری لەسەر توانای لێخوڕین یان بەکارهێنانی ئامێرەکان هەبێت. * زۆر گرنگە کە بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت و بڕی دەرمانەکە خۆکارانە زیاد نەکرێت. * ئەگەر نەخۆش نەشتەرگەرییەکی هەبوو یان دەرمانی تری بەکاردەهێنا، پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە. * بۆ ئافرەتانی دووگیان و شیردەر دەبێت بە ئاگاداری زۆرەوە بەکاربهێنرێت.

تاگ