cisplatin

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دژە شێرپەنجە (Antineoplastic) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: پلااتینیوم-بنچینە (Platinum-based) - میکانیزمی کردار: Cisplatin دەچێتە ناو خانە شێرپەنجەییەکان و بە DNA دەلکێت، بەمەش دروستبوونی DNA تێکدەدات و خانەکان دەکوژێت. بەتایبەتی دەبێتە هۆی دروستبوونی پێکهاتەی DNA بەشێوەی خاڵ و ڕێگری دەکات لە کۆپی کردنی DNA و RNA. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە ڕێگەی خوێنەوە (IV) بەتەواوی دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: %100، چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێت بە خوێندا. - نیوە تەمەن: لە سەرەتادا کورتە نزیکەی 20-30 خولەک، پاشان درێژ دەبێتەوە بۆ 50-70 کاتژمێر، بەهۆی بەندبوونی بە پرۆتینەکانی ناو خوێن. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەگاتە لووتکە ڕاستەوخۆ دوای injection. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری شێرپەنجەی هێلکەدان، شێرپەنجەی میزڵدان، شێرپەنجەی سییەکان و چەندین جۆری تری شێرپەنجە. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەری سارکۆما و جۆرەکانی تری شێرپەنجە بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: لەناوبردنی خانە شێرپەنجەییەکان، کۆنتڕۆڵکردنی گەشەی شێرپەنجە، درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی لەسەر شێرپەنجە پێویستی بە چەند هەفتەیەکە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە پەیوەستە بە ژمارەی خولەکانی چارەسەر و جۆری شێرپەنجەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تر کە کاریگەری خراپیان لەسەر گورچیلە هەیە، هەروەها دەرمانەکانی دژە هەوکردن. - مەودای چارەسەری: دەبێت لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت و بەپێی دۆخی نەخۆشەکە دیاری بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەرییەکی زۆری هەیە لەسەر چەندین جۆری شێرپەنجە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ لەناوبردنی خانە شێرپەنجەییەکان و کۆنتڕۆڵکردنی گەشەیان. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە سەرەکییەکان بۆ چارەسەری شێرپەنجە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانی.

نیشانەکان

• * شێرپەنجەی هێلکەدان (Ovarian cancer)
• * شێرپەنجەی میزڵدان (Bladder cancer)
• * شێرپەنجەی سییەکان (Lung cancer)
• * شێرپەنجەی گون (Testicular cancer)

کارەساتەکان

• * دڵتێکەڵهاتن و ڕشانەوە (Nausea and vomiting).
• * زیان گەیاندن بە گورچیلەکان (Nephrotoxicity).
• * زیان گەیاندن بە بیستن (Ototoxicity).
• * کەمی خڕۆکە سپی و سوورەکانی خوێن (Myelosuppression).

ئاگادارییەکان

• دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کێشەی گورچیلە و بیستنیان هەیە. پێویستە پشکنینی گورچیلە و بیستن بەشێوەیەکی بەردەوام بکرێت. Cisplatin دەتوانێت زیان بە کۆرپەلە بگەیەنێت
• بۆیە نابێت لەکاتی سکپڕیدا بەکاربهێنرێت.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• ژەمەکە بەپێی جۆری شێرپەنجەکە و دۆخی نەخۆشەکە دیاری دەکرێت. بە شێوەیەکی گشتی 50
• 100 mg/m2 لە ڕێگەی خوێنەوە (IV) دەدرێت، هەموو 3
• 4 هەفتە جارێک. دەبێت بڕی پێویست لە شلەمەنی بدرێت بۆ کەمکردنەوەی زیانەکانی گورچیلە.
• منداڵان:
• ژەمەکە بەپێی کێش و ڕووبەری جەستە دیاری دەکرێت لەلایەن پسپۆڕی بواری شێرپەنجەی منداڵانەوە. دۆزەکە بەتەواوی لەلایەن پزیشکی پسپۆڕەوە دیاری دەکرێت و چاودێری دەکرێت.

دووگیانی یان شیردەر

• دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کێشەی گورچیلە و بیستنیان هەیە. پێویستە پشکنینی گورچیلە و بیستن بەشێوەیەکی بەردەوام بکرێت. Cisplatin دەتوانێت زیان بە کۆرپەلە بگەیەنێت، بۆیە نابێت لەکاتی سکپڕیدا بەکاربهێنرێت.

تاگ