ciprofloxacin

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی ئەنتیبایۆتیکییە لە گروپی فلۆرۆکوینۆلۆنەکانە. ئەم جۆرە دەرمانە بە تایبەت بۆ کوشتنی بەکتریا بەکاردێت. کاریگەرییەکەی لەسەر زۆر جۆری بەکتریای گەرمیوویە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: فلۆرۆکوینۆلۆن. جۆرێکە لە ئەنتیبایۆتیک کە بەشێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی بەکتریایی بەکاردێت. دەرمانەکە لە ڕێگەی ڕێگریکردن لە دروستکردنی DNAی بەکتریاوە کاردەکات. - میکانیزمی کردار: سیپرۆفلۆکساسین بە ڕێگەی بەستنی بە ئێنزایمی توپۆئایزۆمێراز II و IV ی بەکتریا، ڕێگری لە کۆپی کردنی DNA دەکات و دەبێتە هۆی مردنی خانەکانی بەکتریا. ئەمەش دەبێتە هۆی ڕاگرتنی زیادبوونی بەکتریا و چارەسەرکردنی هەوکردنەکە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی سیپرۆفلۆکساسین لە ڕێگای دەمەوە (Oral) زۆر بەرزە، نزیکەی %70-80. لەگەڵ ئەوەشدا، ڕێژەی مژین دەگۆڕێت بەپێی جۆری بەرھەم و دۆخی نەخۆش. هەروەها لەڕێگەی ئینجێکشنەوەش دەدرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability): بەرزە. لەگەڵ ئەوەشدا، بەردەستبوونی زیندەیی دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای دەرماندان و دۆخی نەخۆش. - نیوە تەمەن (Half-life): نیوە تەمەنی سیپرۆفلۆکساسین لە پلازما لەنێوان ٣ بۆ ٥ کاتژمێردایە. ئەمەش دەگۆڕێت بەپێی تەمەن و فەعالیەتی گورچیلە. - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration): لوتکەی چڕیی پلازما لە ٢ بۆ ٤ کاتژمێر دوای دەرمانخواردن دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی بەکتریایی، وەک هەوکردنی سییەکان، هەوکردنی میزەڕۆ، هەوکردنی پێست، و هەوکردنی ئێسک. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی هەندێک هەوکردنی تری بەکتریایی، بەڵام پێویستە لەژێر چاودێریی پزیشکدا بێت. چەندین بەکارهێنانی لاوەکی هەیە، بەپێی ڕێنمایی پزیشک. - مەرجەکانی ئامانج: هەوکردنەکانی بەکتریایی کە لەلایەن بەکتریایەکی هەستیارەوە دروست بوون. بەکتریا دەبێت لەلایەن تاقیکردنەوەیەکی مەیکروبناسییەوە دەستنیشان بکرێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: لە زۆربەی حاڵەتەکاندا، سیپرۆفلۆکساسین دەتوانێت هەوکردنەکانی بەکتریایی چارەسەر بکات و نیشانەکانی نەخۆشی کەم بکاتەوە. لەگەڵ ئەوەشدا، بەکارهێنانی دەرمانەکە بەپێی ڕێنمایی پزیشک گرنگە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی سیپرۆفلۆکساسین لە ماوەیەکی کورتدا دەردەکەون، بەڵام ڕادەی کاریگەرییەکە دەگۆڕێت بەپێی جۆری هەوکردن و دۆخی نەخۆش. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە دەگۆڕێت، بەپێی جۆری هەوکردن و ڕێگای دەرماندان. لەگەڵ ئەوەشدا، بەپێی ڕێنمایی پزیشک دەبێت بەکاربهێنرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر کارلێک بکات. بۆ نموونە، لەگەڵ دەرمانەکانی کە لەگەڵ گورچیلەدا دەردەچن. بۆیە پێویستە زانیاریی تەواو بدرێت بە پزیشک لەسەر دەرمانەکانی تر. - مەودای چارەسەر: مەودای چارەسەرکردن دەگۆڕێت بەپێی جۆری هەوکردن و دۆخی نەخۆش، لەلایەن پزیشکەوە دیاری دەکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەتوانێت لە ڕێگای دەمەوە، ئینجێکشن، یان چاوەوە بدرێت. هەروەھا لە جۆرە جیاوازەکاندا هەیە. - سوودەکانی: چارەسەرکردنی زۆر جۆری هەوکردنی بەکتریایی. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگی ئەنتیبایۆتیکییە بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی بەکتریایی. - پرۆفایلی سەلامەتی: هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە، بەڵام بە گشتی دەرمانێکی سەلامەتە.

جۆری دەرمان

نیشانەکان

• * سیپرۆفلۆکساسین بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنی سییەکان (Pneumonia) کە لەلایەن بەکتریایەکی هەستیارەوە دروست بووە. دۆزی دەرماندان بەپێی جۆری بەکتریا و دۆخی نەخۆش دەگۆڕێت.
• * ئەم دەرمانە بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنی میزەڕۆ (UTI) کە لەلایەن بەکتریایەکی هەستیارەوە دروست بووە، بەتایبەت ئەو هەوکردنانەی کە لەگەڵ نیشانەکانی وەک سووتان لە کاتی میزکردندا، چوونی بەردەوام بۆ تەوالێت، و ئازاری ناوچەی میزەڕۆ دەبێت.
• * سیپرۆفلۆکساسین یارمەتی چارەسەرکردنی هەوکردنی پێست و ناوچە بەستەکان (Skin and soft tissue infections) دەدات کە لەلایەن بەکتریایەکی هەستیارەوە دروست بووە، لەوانەش قڵیشان، چێر، و هەوکردنی ناوچە بەستەکان.
• * سیپرۆفلۆکساسین دەتوانێت لە چارەسەرکردنی هەندێک هەوکردنی ئێسک و جومگە (Osteomyelitis) دا بەکاربهێنرێت، بەڵام پێویستی بە دەرمانێکی تر و چاودێری پزیشکی هەیە.

کارەساتەکان

• * کاریگەرییە لاوەکییە باوەکان: ئازاری سەر، هەستکردن بە ناڕەحەتی گەدە، ژێر دەم تێکچوون، و تێکچوونی خەو، بەڵام بەشێوەیەکی گشتی سووک و کاتیین.
• * کاریگەرییە لاوەکییە قورسەکان: هەستیاریی زۆر، تێکچوونی گورچیلە، تێکچوونی کۆئەندامی دەمارەکان (وەک دڵەڕاوکێ، سەرئێشەی زۆر، و لەرین)، تێکچوونی ڕێژەی شەکر لە خوێندا (Hypoglycemia). لە حاڵەتی دەرکەوتنی هەر کام لەم کاریگەرییانە، پێویستە بە زووترین کات سەردانی پزیشک بکرێت.

ئاگادارییەکان

• * ئاگاداری کاریگەرییەکانی لاوەکییەکان بە
• بەتایبەت لە کاتی دەرکەوتنی کاریگەرییەکانی لاوەکی قورسەکان. * ئاگاداری کارلێکەکانی دەرمانەکە بە لەگەڵ دەرمانەکانی تر. * پێویستە زانیارییەکان لەسەر مێژووی نەخۆشییەکانی نەخۆش بدرێت بە پزیشک. * لە کاتی دەرکەوتنی هەر نیشانەیەکی ئەلێرجی
• پێویستە بە زوترین کات سەردانی پزیشک بکرێت.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• * بۆ هەوکردنی سییەکان: ٥٠٠ مگ دوو جار لە ڕۆژێکدا، بۆ ماوەی ٧ بۆ ١٤ ڕۆژ.
• * بۆ هەوکردنی میزەڕۆ: ٢٥٠ مگ دووجار لە ڕۆژێکدا یان ٥٠٠ مگ جارێک لە ڕۆژێکدا، بۆ ماوەی ٧ بۆ ١٠ ڕۆژ.
• * بۆ هەوکردنی پێست: ٥٠٠ مگ دووجار لە ڕۆژێکدا، بۆ ماوەی ٧ بۆ ١٤ ڕۆژ.
• * دۆزێکی زۆرتر دەتوانرێت بەکاربهێنرێت بەپێی ڕێنمایی پزیشک، بەڵام مەودای دۆز دەبێت لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت.
• منداڵان:
• * دۆزی بۆ منداڵان دەبێت بەپێی تەمەن و کێش دیاری بکرێت. دۆزەکان جیاوازن، بۆیە پێویستە ڕێنمایی پزیشک بەدەست بهێنرێت.
• * بەکارهێنانی لە منداڵانی ژێر ١٨ ساڵیدا بە گشتی پێشنیاز ناکرێت مەگەر بەپێی ڕێنمایی پزیشک.
• * دۆزەکان دەگۆڕێن بەپێی جۆری هەوکردن و دۆخی منداڵەکە، بۆیە پێویستە لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت.

دووگیانی یان شیردەر

• * ئاگاداری کاریگەرییەکانی لاوەکییەکان بە، بەتایبەت لە کاتی دەرکەوتنی کاریگەرییەکانی لاوەکی قورسەکان. * ئاگاداری کارلێکەکانی دەرمانەکە بە لەگەڵ دەرمانەکانی تر. * پێویستە زانیارییەکان لەسەر مێژووی نەخۆشییەکانی نەخۆش بدرێت بە پزیشک. * لە کاتی دەرکەوتنی هەر نیشانەیەکی ئەلێرجی، پێویستە بە زوترین کات سەردانی پزیشک بکرێت.

تاگ