azathioprine

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانە سەرکوتکەرەکان (Immunosuppressant) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Purine analog (هاوشێوەی پیورین). Azathioprine پرۆدرەگە و دەگۆڕدرێت بۆ 6-mercaptopurine. - میکانیزمی کردار: Azathioprine کاردەکات بە سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری لەش. لە ڕێگەی تێکدانی دروستبوونی DNA و RNA، کە پێویستە بۆ گەشەکردن و زۆربوونی خانەکانی بەرگری. بە تایبەتی، کاریگەری هەیە لەسەر T-lymphocytes و B-lymphocytes. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە باشی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی دەگۆڕێت بەهۆی گۆڕینی بۆ 6-mercaptopurine. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی Azathioprine کورتە، بەڵام 6-mercaptopurine نیوە تەمەنی درێژترە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-2 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان، چارەسەری نەخۆشییە خۆکارئۆتۆمۆنەکان (autoimmune diseases) وەکو نەخۆشی Crohn's، ulcerative colitis، rheumatoid arthritis، systemic lupus erythematosus (SLE)، و autoimmune hepatitis. - بەکارهێنانی لاوەکی: بۆ چارەسەری هەندێک نەخۆشی پێست بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: چارەسەری نەخۆشییەکان کە تێیدا سیستەمی بەرگری لەش هێرش دەکاتە سەر شانەکانی خۆی. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی هەوکردن، سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری، ڕێگریکردن لە زیان گەیاندن بە ئەندامەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: پێویستی بە چەند هەفتەیەک هەیە بۆ ئەوەی کاریگەرییەکانی دەربکەون. - ماوەی کارکردن: تاوەکو دەرمانەکە بەردەوام بێت کاردەکات. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی وەکو allopurinol، ئەنجامی ژەهراویبوونی دەرمانەکە زیاد دەکات. پێویستە ئاگاداربوون لەگەڵ ACE inhibitors و warfarin. - مەودای چارەسەری: چاودێریکردنی وریایانە پێویستە بۆ ئەوەی کاریگەرییەکی دروستی هەبێت بێ ئەوەی ببێتە هۆی ژەهراویبوون. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە کێشەی گورچیلە و جگەریان هەیە. - سوودەکانی: دەتوانێت کۆنتڕۆڵی نەخۆشییە خۆکارئۆتۆمۆنەکان بکات و ڕێگری بکات لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان. - گرنگی کلینیکی: بەکارهێنانی دەرمانەکە پێویستی بە چاودێریکردنی بەردەوامی پزیشکی هەیە بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی و کاریگەری. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەری لاوەکی زۆری هەیە، وەک کەمکردنەوەی خڕۆکە سپییەکانی خوێن و مەترسی تووشبوون بە هەوکردن.

نیشانەکان

• * Prevention of organ rejection in kidney, liver, and heart transplants.
• * Treatment of rheumatoid arthritis when other treatments have failed.
• * Management of inflammatory bowel disease (Crohn's disease and ulcerative colitis).
• * Treatment of systemic lupus erythematosus (SLE) and autoimmune hepatitis.

کارەساتەکان

• * Bone marrow suppression, leading to leukopenia (low white blood cell count), thrombocytopenia (low platelet count), and anemia.
• * Increased risk of infections.
• * Nausea, vomiting, diarrhea, and abdominal pain.
• * Hepatotoxicity (liver damage).

ئاگادارییەکان

• Azathioprine is an immunosuppressant and can increase the risk of infections and certain cancers. Patients should be monitored closely for signs of infection
• especially opportunistic infections. Regular blood counts are essential to monitor for bone marrow suppression. Avoid live vaccines during treatment with azathioprine. Patients with TPMT (Thiopurine S-Methyltransferase) deficiency may be at increased risk of toxicity; genetic testing for TPMT deficiency should be considered before initiating treatment. The use of allopurinol with azathioprine requires a significant reduction in azathioprine dosage (reduce to 25-33% of the original dose) to avoid severe toxicity.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• * Organ Transplant: 1 to 5 mg/kg daily, initiate at transplant or immediately after. Dosage adjustments based on clinical tolerance and hematological parameters.
• * Rheumatoid Arthritis: Initiate at 1 mg/kg daily, adjust by 0.5 mg/kg every 4 to 6 weeks until response or maximum of 2.5 mg/kg daily.
• * IBD: 1.5 to 2.5 mg/kg daily. Maintenance dosage to be determined by clinical response.
• منداڵان:
• * Organ Transplant: Same as adult dosage. Careful monitoring of blood counts is essential.
• * Rheumatoid Arthritis/IBD: Dosage is based on body weight (mg/kg) and adjusted based on clinical response and hematological parameters. Consultation with a pediatric specialist is recommended. Generally, the dosage range is similar to adults (1
• 2.5 mg/kg/day) but may require more frequent adjustments based on individual response and tolerance.

دووگیانی یان شیردەر

• Azathioprine is an immunosuppressant and can increase the risk of infections and certain cancers. Patients should be monitored closely for signs of infection, especially opportunistic infections. Regular blood counts are essential to monitor for bone marrow suppression. Avoid live vaccines during treatment with azathioprine. Patients with TPMT (Thiopurine S-Methyltransferase) deficiency may be at increased risk of toxicity; genetic testing for TPMT deficiency should be considered before initiating treatment. The use of allopurinol with azathioprine requires a significant reduction in azathioprine dosage (reduce to 25-33% of the original dose) to avoid severe toxicity.

تاگ