allopurinol

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە نەخۆشی گاوت - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Purine analog; Xanthine oxidase inhibitor - میکانیزمی کردار: ئەلۆپورینۆل کار دەکات بە کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی uric acid لە لەشدا. ئەلۆپورینۆل خۆی وەک میتابۆلیتەکەی، ئۆکسایپورینۆل، inhibitors ی ئەنزیمی xanthine oxidase ن. ئەم ئەنزیمە بەرپرسە لە گۆڕینی hypoxanthine بۆ xanthine، و xanthine بۆ uric acid، کە کۆتایی بەرهەمی میتابۆلیزمی purine یە. بە inhibited کردنی ئەم ئەنزیمە، ئەلۆپورینۆل ڕێگری دەکات لە دروستبوونی uric acid، و یارمەتی کەمکردنەوەی ئاستی لە خوێن و میزدا دەدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە ئاسانی لە ڕێڕەوی هەرسدا دەمژرێت، بەڵام ڕێژەی مژین دەکرێت بەپێی بوونی خۆراک بگۆڕێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 80%. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئەلۆپورینۆل نزیکەی 1-2 سەعاتە، بەڵام نیوە تەمەنی oxipurinol کە میتابۆلیتێکی چالاکە، درێژترە و نزیکەی 18-30 سەعاتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان 1.5-2 سەعاتدا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی گاوت، بەتایبەتی بۆ ئەو کەسانەی کە هێرشی بەردەوامی گاوت یان بەرزبوونەوەی ئاستی uric acid لە خوێندا هەیە (hyperuricemia). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری بەردی گورچیلە کە لە uric acid دروستبوون، هەروەها بۆ کەمکردنەوەی ئاستی uric acid لەو نەخۆشانەی کە چارەسەری کیمیایی وەردەگرن بۆ شێرپەنجە (tumour lysis syndrome). - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی گاوت، نەخۆشانی بەردی گورچیلە، نەخۆشانی چارەسەری کیمیایی. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی هێرشەکانی گاوت، ڕێگریکردن لە زیانبەخشانی درێژخایەن کە بەهۆی uric acid ەوە دروستدەبن، پاراستنی گورچیلەکان، باشترکردنی کوالێتی ژیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەری تەواوی دەرمانەکە دەکرێت چەند هەفتەیەکی پێبچێت بۆ ئەوەی دەربکەوێت و ئاستی uric acid بە تەواوی دابەزێت. - ماوەی کارکردن: بەهۆی نیوە تەمەنی درێژی oxipurinol، کاریگەرییەکانی دەرمانەکە دەتوانێت بۆ ماوەیەکی درێژ بمێنێتەوە لە لەشدا. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک دەکات لەگەڵ هەندێک دەرمانی وەک: warfarine, azathioprine, mercaptopurine - مەودای چارەسەری: ئاستی uric acid لە خوێندا دەبێت لە خوار 6 mg/dL بێت بۆ ئەوەی بە تەواوی کۆنتڕۆڵ بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە نەخۆشی گورچیلەیان هەیە. - سوودەکانی: دەرمانێکی کاریگەرە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی ئاستی uric acid و کەمکردنەوەی هێرشەکانی گاوت. - گرنگی کلینیکی: چارەسەرێکی گرنگە بۆ ئەو کەسانەی کە بەدەست گاوت و بەرزبوونەوەی ئاستی uric acid دەناڵێنن. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام دەکرێت هەندێک کاریگەری لاوەکی دروستبکات.

نیشانەکان

• * چارەسەری نەخۆشی گاوت و کەمکردنەوەی ئاستی uric acid لە خوێندا.
• * ڕێگریکردن لە هێرشەکانی گاوت و کەمکردنەوەی ئازار و هەوکردن.
• * چارەسەری بەردی گورچیلە کە لە uric acid دروستبوون.
• * ڕێگریکردن لە tumour lysis syndrome لەو نەخۆشانەی کە چارەسەری کیمیایی وەردەگرن.

کارەساتەکان

• * خوران و سووربوونەوەی پێست.
• * ئازاری گەدە و ڕشانەوە.
• * کێشەی گورچیلە.
• * زیادبوونی ئەگەری هێرشی گاوت لە سەرەتای چارەسەردا.

ئاگادارییەکان

• * ئەلۆپورینۆل دەکرێت ببێتە هۆی هەستیاری توند لە هەندێک کەسدا
• لەوانە Stevens-Johnson syndrome (SJS) و Toxic Epidermal Necrolysis (TEN). ئەگەر هەر نیشانەیەکی هەستیاری وەک سووربوونەوەی پێست
• تا
• یان ئاوسانی دەم و چاو دەرکەوت
• دەبێت دەستبەجێ بەکاربهێنرێت ڕابگیرێت و سەردانی پزیشک بکرێت. * ئەلۆپورینۆل دەکرێت کاریگەری هەبێت لەسەر گورچیلەکان
• بەتایبەتی ئەگەر نەخۆش کێشەی گورچیلەی هەبوو. پێویستە پشکنینی گورچیلە بە شێوەیەکی بەردەوام ئەنجام بدرێت. * لە سەرەتای چارەسەردا
• ئەگەری هەیە هێرشی گاوت زیادبکات. بۆ ڕێگریکردن لەمە
• دەکرێت دەرمانی دژە هەوکردن وەک colchicine لەگەڵیدا بەکاربهێنرێت. * ئەگەر نەخۆش دەرمانی تری وەک warfarine
• azathioprine
• یان mercaptopurine بەکاردەهێنێت
• دەبێت ئاگاداری کارلێکەکانی دەرمان بن و بە ڕاوێژ لەگەڵ پزیشک ژەمەکان ڕێکبخەن.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• ژەمە باو بۆ پێگەیشتووان ڕۆژانە 100
• 300 mg یە، بەڵام دەکرێت بەپێی ئاستی uric acid و وەڵامی نەخۆشەکە بگۆڕێت. بۆ حاڵەتە توندەکان، دەکرێت تا 600
• 800 mg لە ڕۆژێکدا بەکاربهێنرێت، بەڵام دەبێت بە چاودێری پزیشک بێت. ژەمەکە دەبێت بە تدریجی زیادبکرێت بۆ کەمکردنەوەی ئەگەری کاریگەرییە لاوەکییەکان.
• منداڵان:
• بۆ منداڵان، ژەمەکە بەپێی کێش و تەمەن دیاری دەکرێت و دەبێت لەلایەن پزیشکەوە دیاریبکرێت. بەگشتی 10
• 20 mg/kg لە ڕۆژێکدا بەکاردێت، بەڵام نابێت لە 400 mg تێپەڕبکات. بۆ tumor lysis syndrome، دەکرێت ژەمێکی بەرزتر بەکاربهێنرێت، بەڵام دەبێت لەژێر چاودێری وردی پزیشکدا بێت.

دووگیانی یان شیردەر

• * ئەلۆپورینۆل دەکرێت ببێتە هۆی هەستیاری توند لە هەندێک کەسدا، لەوانە Stevens-Johnson syndrome (SJS) و Toxic Epidermal Necrolysis (TEN). ئەگەر هەر نیشانەیەکی هەستیاری وەک سووربوونەوەی پێست، تا، یان ئاوسانی دەم و چاو دەرکەوت، دەبێت دەستبەجێ بەکاربهێنرێت ڕابگیرێت و سەردانی پزیشک بکرێت. * ئەلۆپورینۆل دەکرێت کاریگەری هەبێت لەسەر گورچیلەکان، بەتایبەتی ئەگەر نەخۆش کێشەی گورچیلەی هەبوو. پێویستە پشکنینی گورچیلە بە شێوەیەکی بەردەوام ئەنجام بدرێت. * لە سەرەتای چارەسەردا، ئەگەری هەیە هێرشی گاوت زیادبکات. بۆ ڕێگریکردن لەمە، دەکرێت دەرمانی دژە هەوکردن وەک colchicine لەگەڵیدا بەکاربهێنرێت. * ئەگەر نەخۆش دەرمانی تری وەک warfarine, azathioprine, یان mercaptopurine بەکاردەهێنێت، دەبێت ئاگاداری کارلێکەکانی دەرمان بن و بە ڕاوێژ لەگەڵ پزیشک ژەمەکان ڕێکبخەن.

تاگ