alendronate

وەسف

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Bisphosphonate - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەنالۆگی پایرۆفۆسفەیت (Pyrophosphate analog) - میکانیزمی کردار: Bisphosphonates کار دەکەن بە هێواشکردنەوەی چالاکیی ئۆستیۆکلاستەکان (osteoclasts)، کە ئەو خانانەن کە ئێسک دەشکێنن. ئەمە یارمەتی دەدات هاوسەنگی دروستبوون و ڕووخانی ئێسک ڕابگرێت، ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی چڕی ئێسک و کەمبوونەوەی مەترسی شکانی ئێسک. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: کەمە، بە نزیکەیی لە 1% کەمترە بۆ دەرزی نەدراو (oral) - بەردەستبوونی زیندەیی: کەمە، کاریگەری هەیە بەهۆی خواردن و دەرمانەکانی تر - نیوە تەمەن: زۆر درێژە، دەتوانێت چەند ساڵێک بخایەنێت لە ئێسکدا - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-2 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە لە دوای خواردنی دەمدا • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی پووکانەوەی ئێسک (osteoporosis) - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی نەخۆشی پێجێت (Paget's disease)، هایپەرکالسیێمیا (hypercalcemia) کە پەیوەندی هەیە بە شێرپەنجەوە - مەرجەکانی ئامانج: چڕی ئێسکی نزم، مەترسی شکانی ئێسک - سودەکانی چارەسەرکردن: زیادکردنی چڕی ئێسک، کەمکردنەوەی مەترسی شکانی ئێسک • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: چەند مانگێک پێویستە بۆ بینینی کاریگەرییە تەواوەکەی - ماوەی کارکردن: چەند ساڵێک دوای وەستانی چارەسەرەکەش - کارلێکەکانی دەرمان: دەرمانەکانی دژە ترشی (antacids)، supplements کە کالسیۆم و ئاسن لەخۆ دەگرن دەتوانن مژینی کەم بکەنەوە - مەودای چارەسەری: مەودایەکی فراوانی هەیە، بەڵام پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بۆ ئەوەی لە کاریگەرییە خراپەکان بەدوور بیت • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: زۆر گرنگە ڕێنماییەکان بە وردی جێبەجێ بکرێن بۆ کەمکردنەوەی مەترسی گیرۆدەبوونی سورێنچک (esophageal irritation) - سوودەکانی: یارمەتیدەرە لە زیادکردنی چڕی ئێسک و کەمکردنەوەی مەترسی شکانی ئێسک - گرنگی کلینیکی: بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی پووکانەوەی ئێسک و کەمکردنەوەی مەترسی شکانی ئێسک. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام دەتوانێت کاریگەری خراپی هەبێت وەکو گیرۆدەبوونی سورێنچک و ئازاری ئێسک و ماسولکە.

نیشانەکان

• * چارەسەری پووکانەوەی ئێسک (osteoporosis) لە ئافرەتانی دوای وەستانی سوڕی مانگانەدا (postmenopausal).
• * چارەسەری پووکانەوەی ئێسک لە پیاواندا.
• * چارەسەری پووکانەوەی ئێسک کە بەهۆی بەکارهێنانی درێژخایەنی کۆرتیکۆستیرۆیدەکانەوە (corticosteroids) دروست بووە.
• * چارەسەری نەخۆشی پێجێت (Paget's disease)ی ئێسک.

کارەساتەکان

• * گیرۆدەبوونی سورێنچک (esophageal irritation) و قورحەی سورێنچک (esophageal ulcer).
• * ئازاری ئێسک و ماسولکە و جومگەکان.
• * دڵتێکەڵهاتن، ڕشانەوە، سکچوون، یان قەبزی.
• * ئۆستیۆنێکرۆزی شەویلگە (osteonecrosis of the jaw) (کەمترە).

ئاگادارییەکان

• * گرنگە ئەم دەرمانە بە گەدەی بەتاڵ بخورێت لەگەڵ پەرداخێک ئاو
• و بۆ ماوەی 30 خولەک ڕانەکشێیت بۆ ئەوەی مەترسی گیرۆدەبوونی سورێنچک کەم بکەیتەوە. * ئەگەر نیشانەکانی گیرۆدەبوونی سورێنچکت هەبوو وەکو ئازار لە کاتی قوتداندا
• دەستبەجێ بە پزیشک ڕابگەیەنە. * پێش بەکارهێنانی ئەم دەرمانە
• پزیشکەکەت ئاگادار بکەرەوە ئەگەر کێشەت لە گورچیلەکانتدا هەبوو. * ئەگەر پێویستت بە چارەسەری ددان هەبوو
• ددانپزیشکەکەت ئاگادار بکەرەوە کە Bisphosphonates بەکاردەهێنیت.

دۆز و بەکارهێنان

• پێگەیشتوو:
• * بۆ چارەسەری پووکانەوەی ئێسک: 10mg ڕۆژانە یان 70mg هەفتانە.
• * بۆ نەخۆشی پێجێت: 40mg ڕۆژانە بۆ ماوەی 6 مانگ.
• * دەرزی IV : بۆ چارەسەری ساڵانە 5mg.
• منداڵان:
• * بەکارهێنانی بۆ منداڵان بە شێوەیەکی گشتی ڕێگەپێدراو نییە، مەگەر بە ڕێنمایی پزیشکی تایبەتمەند. دەبێت ژەمەکان بە وریاییەوە دیاری بکرێن بە پشت بەستن بە کێش و تەمەن و باری تەندروستی منداڵەکە.

دووگیانی یان شیردەر

• * گرنگە ئەم دەرمانە بە گەدەی بەتاڵ بخورێت لەگەڵ پەرداخێک ئاو، و بۆ ماوەی 30 خولەک ڕانەکشێیت بۆ ئەوەی مەترسی گیرۆدەبوونی سورێنچک کەم بکەیتەوە. * ئەگەر نیشانەکانی گیرۆدەبوونی سورێنچکت هەبوو وەکو ئازار لە کاتی قوتداندا، دەستبەجێ بە پزیشک ڕابگەیەنە. * پێش بەکارهێنانی ئەم دەرمانە، پزیشکەکەت ئاگادار بکەرەوە ئەگەر کێشەت لە گورچیلەکانتدا هەبوو. * ئەگەر پێویستت بە چارەسەری ددان هەبوو، ددانپزیشکەکەت ئاگادار بکەرەوە کە Bisphosphonates بەکاردەهێنیت.

تاگ